Podmioty ekonomii społecznej w procesie zarządzania innowacjami społecznymi
Social economy entities in the process of managing social innovation

do pobrania/download PDF

Dorota Moroń, Monika Klimowicz
Zakład Polityki Społecznej i Ekonomicznej,
Wydział Nauk Społecznych
Uniwersytet Wrocławski
ul. Koszarowa 3/21, 51-149 Wrocław
e-mail: dorota.moron(at)uwr.edu.pl

Katedra Studiów Europejskich, Wydział Nauk Społecznych
Uniwersytet Wrocławski
ul. Koszarowa 3, budynek 21, 51-149 Wrocław
e-mail: monika.klimowicz(at)uwr.edu.pl

DOI: 10.15678/ES.2015.1.02

SŁOWA KLUCZOWE

innowacje społeczne, cykl życia innowacji, podmioty ekonomii społecznej, zarządzanie innowacjami społecznymi

KEYWORDS

social innovation, social innovation lifecycle, social economy entities, managing social innovation

STRESZCZENIE

Zmiany społeczne, potrzeby jednostek i rodzin oraz nasilające się problemy społeczne wywołują konieczność poszukiwania nowatorskich rozwiązań, które przyniosą korzyści społeczne, w sposób bardziej efektywny zaspokoją potrzeby i rozwiążą problemy społeczne. Innowacje społeczne – nowe rozwiązania, generowane i wprowadzane bardzo często przez podmioty sektora społecznego – stanowią wyraz społecznej odpowiedzialności i przynoszą pozytywne efekty zarówno w skali mikro, jak i makrospołecznej. Celem artykułu jest zaprezentowanie modelu zarządzania innowacjami społecznymi, w którym główną rolę odgrywają podmioty sektora społecznego, zaliczane do ekonomii społecznej. W artykule wykorzystano metodę desk research, w ramach której dokonano analizy dokumentów unijnych, materiałów źródłowych oraz aktów prawnych. Przeprowadzone analizy wykazują różnorodność ujęć innowacji społecznych oraz ich odmienność od innowacji technologicznych. Specyficzny cykl życia innowacji społecznych wymaga określonego podejścia w zarządzaniu innowacjami społecznymi. W tym kontekście wskazać należy na podmioty sektora ekonomii społecznej, które jako struktury tworzone dobrowolnie, oddolnie, niezależnie od władz publicznych mają duże możliwości w zakresie wdrażania rozwiązań innowacyjnych.

ABSTRACT

Social changes, needs of individuals and families, and escalating social problems trigger the necessity to seek innovative solutions that will bring social benefits more effectively and will meet the needs of people and solve social problems. Social innovation – new solutions, generated and implemented very often by the social sector entities – has become an expression of social responsibility and brings positive results at both micro- and macro-social level. The aim of this article is to present the model of social innovation management in which social sector, included the social economy entities, plays the central role. The article uses the method of desk research, with the analysis of EU documents, source materials and legal acts. The conduct research shows a variety of approaches to social innovation and their differences from other types of innovation. The specific lifecycle of social innovation requires a specific approach to social innovation management. In this context it should be noted that the social economy entities, which as structures are created voluntarily, from the bottom up and regardless of the public authorities, have great potential in the implementation of innovative solutions.

LITERATURA / REFERENCES

Arczewska M. (2011). Obszary działań i interwencji stycznych dla jednostek samorządu terytorialnego i instytucji ekonomii społecznej (organizacji pozarządowych). Raport z badania. Warszawa: Wrzos, http://www.wrzos.org.pl/download/Raport%20TORO_WRZOS.pdf (dostęp: 25.02.2016).
Arnkil R., Järvensivu A., Koski P., Piirainen T. (2010). Exploring the Quadruple Helix. Report of Quadruple Helix. Research For the CLIQ Project, Co-Financed by European Regional Development Fund INTERREG IVC Programme, Work Research Centre University of Tampere.
BEPA (2010). Empowering people, driving change: Social innovation in the European Union. Bureau of European Policy Advisors, http://ec.europa.eu/ewsi/UDRW/images/items/docl_17731_35611801.pdf (dostęp: 12.11.2015).
BEPA (2014). Social Innovation. A Decade of Changes. A BEPA report. Bureau of European Policy Advisors, http://espas.eu/orbis/sites/default/files/generated/document/en/social_innovation_decade_of_changes.pdf (dostęp: 12.11.2015).
Brown T. (2013). Zmiana przez design: jak design thinking zmienia organizacje i pobudza innowacyjność. Warszawa: Wydawnictwo Libron.
Caulier-Grice J., Davies A., Patrick R., Norman W. (2012). Defining Social Innovation. A deliverable of the project: The theoretical, empirical and policy foundations for building social innovation in Europe (TEPSIE), Brussels: European Commission, DG Research.
Chambon J.L., David A., Devevey J.M. (1982). Les Innovations Sociales. Paris: Presses Universitaires de France.
Christensen C.M. (2003). The innovator’s dilemma: When new technologies cause great firms to fail. Harvard: Harvard Business Press.
Dahrendorf R. (1994). „Co zagraża społeczeństwu obywatelskiemu”, w: K. Michalski (red.), Europa i społeczeństwo obywatelskie. Rozmowy z Castel Gandolfo. Kraków: Wydawnictwo Znak.
Dawson P., Daniel L. (2010). „Understanding social innovation: A provisional framework”, International Journal of Technology Management, 51(1).
Defourny J. (2005). „Przedsiębiorstwo społeczne w poszerzonej Europie: koncepcja i rzeczywistość, w: Ekonomia społeczna Kraków 2004: II Europejska Konferencja Ekonomii Społecznej: materiały. Warszawa: Ministerstwo Polityki Społecznej.
Europa 2020. Strategia na rzecz inteligentnego i zrównoważonego rozwoju sprzyjającego włączeniu społecznemu (2010). Bruksela: Komisja Europejska.
Guide to social innovation (2013). Brussels: European Commission, http://s3platform.jrc.ec.europa.eu/documents/10157/47822/Guide%20to%20Social%20Innovation.pdf (dostęp: 07.11.2015).
Hämäläinen T., Heiskala R. (2007). Social Innovations, Institutional Change and Economic Performance: Making Sense of Structural Adjustment Processes in Industrial Sectors, Regions and Societies. Cheltenham: Edward Elgar Publishing.
Howalt J., Schwarz M. (2010). Social innovation: concepts, research fields and international trends. Dortmund: Sozialforschungsstelle.
Kelley D., Kelley T. (2015). Twórcza odwaga. Warszawa: Wydawnictwo MTBiznes.
Kesselring A., Leitner M. (2008). Soziale Innovationen in Unternehmen. Study. Wien: Zentrum für Soziale Innovationen.
Klimowicz M. (2011). „Innowacje społeczne jako serendypny efekt wzrostu kapitału ludzkiego”, w: Grabowiec P., Klimowicz M. (red.), Człowiek we współczesnej gospodarce globalnej. Wrocław: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Zarządzania i Finansów we Wrocławiu.
Klimowicz M. (2014). „Przedsiębiorstwa społeczne jako instrument aktywnej polityki rynku pracy w Unii Europejskiej”, w: Kubiak M. (red.), Polityka społeczna wobec wyzwań i zmian zachodzących we współczesnym świecie. Gdańsk-Radom: Uniwersytet Gdański-UTH.
Kwaśnicki W. (2014). „Innowacje społeczne – nowy paradygmat czy kolejny etap w rozwoju kreatywności człowieka?”, w: Misztal W., Chimiak G., Kościański A. (red.), Obywatelskość wobec kryzysu: uśpieni czy innowatorzy? Warszawa: IFiS PAN.
Lindgren M., Packendroff J. (2010). „The role of NGOs in supporting women’s entrepreneurship. A study of a Quadruple Helix project in the Baltic Sea region”, Quadruple Helix Reports, nr 4.
Moroń D. (2012a). „Specyfika zarządzania kapitałem ludzkim i społecznym w trzecim sektorze”, w: Moroń D. (red.), Kapitał ludzki i społeczny. Kreowanie i zarządzanie. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
Moroń D. (2012b). Organizacje pozarządowe – fundament społeczeństwa obywatelskiego. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
Moulaert F. et al. (2005). „Towards alternative model(s) of local innovation”, Urban Studies, 42 (11).
Moulaert F., Nussbaumer J. (2005). „The social region: beyond the territorial dynamics of the learning economy”, European Urban and Regional Studies, nr 12 (1).
Mumford M.D. (2002), „Social Innovation: Ten Cases from Benjamin Franklin”, Creativity Research Journal, nr 14 (2).
Murray R., Caulier-Grice J., Mulgan G. (2010). The open book of social innovaiton, Social Innovator Series. London: NESTA.
Plan działania na rzecz przedsiębiorczości do 2020 r. Pobudzanie ducha w Europie, COM (2012) 795/ 2013. Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów.
Pot F., Vaas F. (2008). „Social innovation, the new challenge for Europe”, International Journal of Productivity and Performance Management, nr 57 (6).
Przewłocka J., Adamiak P., Herbst J. (2012). Podstawowe fakty o organizacjach pozarządowych. Raport z badania 2012, Warszawa: Stowarzyszenie Klon/Jawor, http://www.ngo.pl/PodstawoweFakty_2012_raport/ebook/content/PodstawoweFaktyNGO_2012_KlonJawor_raport.pdf (dostęp 25.02.2016).
Roth S. (2009). Neu für wen? Erste Aufnahmen aus der Sozialdimension der Innovationen. Bern: Fachhochschule.
Schmitt J. (2014). Social Innovation for Business Success. Shared Value in the Apparel Industry. Wiesbaden-Berlin: Heidelberg-Springer.
Sharra R., Nyssens M. (2010). Social Innovation: An Interdisciplinary and Critical Review of the Concept. Louvain: Université Catholique de Louvain.
TEPSIE (2014). Building the Social Innovation Ecosystem. A deliverable of the project: “The theoretical, empirical and policy foundations for building social innovation in Europe” (TEPSIE), European Commission
– 7th Framework Programme, Brussels: European Commission, DG Research.
The Young Foundation (2012). Social Innovation Overview - Part I: Defining social innovation. A deliverable of the project: “The theoretical, empirical and policy foundations for building social innovation in Europe” (TEPSIE), European Commission – 7th Framework Programme, Brussels: European Commission, DG Research, http://www.tepsie.eu/images/documents/TEPSIE.D1.1.Report.DefiningSocialInnovation.Part%201%20-%20defining%20social%20innovation.pdf (dostęp: 12.11.2015).
Ustawa z dnia 13 czerwca 2003 r. o zatrudnieniu socjalnym, Dz.U. z 2011 r., nr 43, poz. 225, tekst jednolity ze zm.
Ustawa z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych, Dz.U. z 2013 r., poz. 1030, tekst jednolity ze zm.
Ustawa z dnia 16 września 1982 r. Prawo spółdzielcze, Dz.U. z 2013 r., poz. 1443, tekst jednolity ze zm.
Ustawa z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, Dz.U. z 2014 r., poz. 1118, tekst jednolity ze zm.
Ustawa z dnia 27 kwietnia 2006 r. o spółdzielniach socjalnych, Dz.U. z 2006 r., nr 94, poz. 651, tekst jednolity ze zm.
Ustawa z dnia 6 kwietnia 1984 r. o fundacjach, Dz.U. z 1991 r., nr 46, poz. 203, tekst jednolity ze zm.
Ustawa z dnia 7 kwietnia 1989 r. Prawo o stowarzyszeniach, Dz.U. z 2001 r., nr 79, poz. 855, tekst jednolity ze zm.
Westley F., Antadze N. (2010). „Making a difference: Strategies for scaling social innovation for greater impact”, Innovation Journal, nr 15 (2).
Wiktorska-Święcka A. (2009). „Zaangażowanie wolontarystyczne a perspektywy rozwoju lokalnego na przykładzie Wrocławia”, w: Bokajło W., Wiktorska-Święcka A. (red.), Closer to citizens. Wyzwania dla polskiej demokracji w Unii Europejskiej. Wrocław: Oficyna Wydawnicza ATUT.
Wiktorska-Święcka A. (2011). „Corporate citizenship jako koncepcja włączania działań społecznie odpowiedzialnych do strategii przedsiębiorstwa”, w: Karaszewski R., Karwacka M., Paluszek A. (red.), Społeczna odpowiedzialność biznesu. Perspektywy i kierunki rozwoju. Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
Wiktorska-Święcka A., Moroń D., Klimowicz M. (2015). Zarządzanie innowacjami społecznymi. Trendy, perspektywy, wyznania. Warszawa: Difin.

SUGEROWANE CYTOWANIE / SUGGESTED CITATION

Moroń D., Klimowicz M. (2015). „Podmioty ekonomii społecznej w procesie zarządzania innowacjami społecznymi”, Ekonomia Społeczna, nr 1, s. 21-37.