Dlaczego grupom udaje się podejmować działania? Przedstawienie teorii działań zbiorowych Elinor Ostrom
Why do groups manage to take action? Presentation of the theory of collective action of Elinor Ostrom

do pobrania/download PDF

Maciej Grodzicki
Instytut Ekonomii, Finansów i Zarządzania
Uniwersytet Jagielloński
ul. Łojasiewicza, 430-348 Kraków
e-mail: grodzicki.maciej(at)gmail.com

DOI: 10.15678/ES.2015.1.05


SŁOWA KLUCZOWE

działania zbiorowe, kapitał społeczny, teoria racjonalnego wyboru, instytucjonalizm, Elinor Ostrom

KEYWORDS

collective action, social capital, rational choice theory, institutionalism, Elinor Ostrom

STRESZCZENIE

M. Olson w „Logice działania zbiorowego” zauważył, że działania jednostek na rzecz grupy często stoją w konflikcie z ich egoistycznymi interesami. Utrudnia to podejmowanie działań zbiorowych i powoduje, że optymalne z punktu widzenia całej grupy rezultaty niekoniecznie są osiągane. Z tego względu, teoria wyjaśniająca mechanizmy podejmowania działań zbiorowych ma doniosłe znaczenie. Celem niniejszego artykułu jest teoretyczne wyjaśnienie zachodzenia działań zbiorowych na gruncie współczesnego instytucjonalizmu, a przede wszystkim myśli E. Ostrom.

Niniejszy artykuł ma charakter stricte teoretyczny. Objaśniono w nim założenia teorii racjonalnego wyboru I i II generacji i przedstawiono, w jaki sposób przekładają się one na mechanizmy działań zbiorowych. Współczesna teoria działań zbiorowych E. Ostrom rozwija koncepcję działającej jednostki o elementy wyjaśniające interakcje i długookresowe relacje pomiędzy podmiotami – normy, instytucje i kapitał społeczny. Dzięki temu jest w stanie spójnie opisać instytucjonalizację sytuacji działania zbiorowego i może być aplikowana do wyjaśniania różnorodnych problemów społecznych.

ABSTRACT

M. Olson in „The Logic of Collective Action” noted that the actions of individuals in favour of groups often standed in conflict with their selfish interests. It makes it difficult to undertake collective action and means that results optimal from the point of view of the whole group are not necessarily achieved. For this reason, the theory explaining the mechanisms of collective action is of great importance. The purpose of this article is to explain in theoretical terms the conduct of collective action on the basis of contemporary institutional thought, and above all, works of E. Ostrom.

The article is purely theoretical. It explains the assumptions of I and II generation of the rational choice theory and shows how these lead to mechanisms of collective action. The modern theory of collective action of E. Ostrom enhances the concept of an acting individual with the elements explaining the interactions and long-term relationships between actors – norms, institutions and social capital. As a result, it is able to consistently describe the institutionalization of a situation of collective action and can be applied to a variety of social problems.

LITERATURA / REFERENCES

Chmielewski P. (2011). Homo agens. Instytucjonalizm w naukach społecznych, Warszawa: POLTEXT.
Commons J. R. (1931). „Institutional Economics”, American Economic Review, t. 21.
Cook K. S., Hardin R. (2001). „Norms of cooperativeness and networks of trust”, w: M. Hecheter, K-D. Opp (red.), Social Norms. New York: Russell Sage Foundation.
Defourny J., Nyssens M. (2013). „Social innovation, social economy and social enterprise: what can the European debate tell us?”, w: F. Moulaert, D. MacCallum, A. Mehmood (red.), The international handbook on social innovation: collective action, social learning and transdisciplinary research. Cheltenham, Edward Elgar.
Dixit A. (1999). „Mancur Olson – Social Scientist”, The Economic Journal, nr 109.
Dougherty K.L. (2003). „Public goods theory from eighteenth century political philosophy to twentieth century economics”, Public Choice, nr 117.
Gagacki J. (2013). „Kapitał społeczny i kultura zaufania”, Ekonomia społeczna, nr 1(6).
Hall P., Taylor R. (1996). „Political Science and the Three New Institutionalisms”, Political Studies, t. 44.
Hardin G. (1968). „The Tragedy of the Commons”, Science, nr 162.
Hardin R. (1971). „Collective action as an agreeable n-prisoners’ dilemma”, Behavioral Science, nr 16(5).
Hardin, R. (1982). Collective Action. Baltimore: The Johns Hopkins University Press.
Hausner J. (2007). „Ekonomia społeczna jako sektor gospodarki”, Ekonomia Społeczna, nr 1.
Hodgson G. M. (1998). „The Approach of Institutional Economics”, Journal of Economic Literature, nr 36(1).
Kahan D. M. (2002). „The Logic of Reciprocity: Trust, Collective Action, and Law”, John M. Olin Center for Studies in Law, Economics, and Public Policy Working Papers, nr 281.
Nannestad P., Svendsen G. T. (2005). Institutions, culture, and trust, referat wygłoszony na konferencji “Quality of Government: What it is, How to get it, Why it matters”, Gothenburg, Szwecja, 17–19.11.2005.
North D. C. (1990). Institutions, Institutional Change and Economic Performance. New York: Cambridge University Press.
Nyssens M., Defourny J. (2014). „The Breakthrough of Social Enterprise: Conceptual Clarifications”, L’Option de Confrontations Europe, 01.
Nyssens M., Petrella F. (2015). „The Social and Solidarity Economy and Ostrom’s approach to common pool resources: Towards a better understanding of institutional diversity?”, w: J.-L. Laville, D. Young, P. Eynaud (red.), Civil Society, the Third Sector and Social Enterprise: Governance and Democracy. Routledge: Oxford.
Olson M. (2012/1971). Logika działania zbiorowego. Dobra publiczne i teoria grup. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR.
Ostrom E. (1986). "An Agenda for the Study of Institutions", Public Choice, nr 48(1).
Ostrom E. (1987). „The Implications of the Logic of Collective Inaction for Administrative Theory”, Workshop in Political Theory and Policy Analysis Working Paper, W87-3.
Ostrom E. (1998). „A Behavioral Approach to the Rational Choice Theory of Collective Action: Presidential Address, American Political Science Association”, The American Political Science Review, nr 92(1).
Ostrom E. (2000). „Collective Action and the Evolution of Social Norms”, The Journal of Economic Perspectives, nr 14(3).
Ostrom E. (2003). „How Types of Goods and Property Rights Jointly Affect Collective Action”, Journal of Theoretical Politics, nr 15(3).
Ostrom E. (2010). „Analyzing Collective Action”, Agricultural Economics, t. 41, Issue Supplement S1.
Ostrom E., Ahn T. K. (2007). „The meaning of social capital and its link to collective action”, Workshop in Political Theory and Policy Analysis Working Paper, nr W07-19.
Ostrom E., Basurto X. (2009). „The Evolution of Institutions: Towards a New Methodology”, Workshop in Political Theory and Policy Analysis Research Paper, nr 2009-07-01.
Pieliński B. (2014). „From polycentricity analysis to poverty analysis. Using IAD in social policy”, Problemy Polityki Społecznej. Studia i Dyskusje, nr 25(2).
Putnam R. (2000). Bowling alone: the collapse and revival of American community. Nowy Jork: Simon and Schuster.

SUGEROWANE CYTOWANIE / SUGGESTED CITATION

Grodzicki M. (2015). „Dlaczego grupom udaje się podejmować działania? Przedstawienie teorii działań zbiorowych Elinor Ostrom”, Ekonomia Społeczna, nr 1, s. 66-78.