PES-022013-01-wg

Polityka społeczna i ekonomia społeczna. Kilka uwag o sprawiedliwości społecznej
Social policy and social economy. Remarks on social justice

do pobrania/download PDF

Wojciech Goleński
Obserwatorium Integracji Społecznej, Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej w Opolu /
Observatory of Social Integration, Regional Center of Social Policy in Opole
ul. Głogowska 25c; 45-315 Opole
e-mail: w.golenski(at)rops-opole.pl

SŁOWA KLUCZOWE

polityka społeczna, ekonomia społeczna, sprawiedliwość społeczna, wolność, równość, kolektywizm, solidarność społeczna

KEYWORDS

social policy, social economy, social justice, freedom, equality, collectiveness, social solidarity

STRESZCZENIE

Artykuł przedstawia związki pomiędzy polityką społeczną a ekonomią społeczną w obszarze wspólnych wartości. Punktem wyjścia do prezentowanej analizy jest uznanie ekonomii społecznej za element realizacji polityki społecznej o wielosektorowym charakterze. W tym celu przywołano definicje wymienionych pojęć, które dodatkowo uwypuklają związki istniejące między nimi. Omówiono także aspekt postrzegania obu obszarów zarówno w wymiarze teoretycznym, jak i aplikacyjnym. Niemniej najważniejszym elementem tekstu jest wskazanie podstawy aksjologicznej polityki społecznej i ekonomii społecznej. Za naczelną wartość uznano sprawiedliwość społeczną, która jest definiowana przez pryzmat trzech innych wartości – równości, wolności oraz wartości kolektywnych. Wartości te mogą być także postrzegane jako elementy składowe sprawiedliwości społecznej. W celu właściwego ich przedstawienia treść artykułu odwołuje się m.in. do teorii J. Rawlsa, R. Nozicka, A. Sena, a także filozofii komunitarian.

ABSTRACT

The article illustrates the relations between social policy and social economy in the context of shared values within both areas. The starting point of the analysis is the assumption that social economy is an element of social policy implementation in its multi-sector nature. For this purpose, definitions of both areas have been provided, which thereafter highlight the relations between two domains. The author also describes the perception of two domains from the theoretical and applied viewpoint, which may also influence on their mutual relations. The most important part of the paper is the analysis of axiological base of social policy and social economy. The social justice is the fundamental value considered, defined in the light of other three values: equality, freedom and collectiveness. These values can also be perceived as the elements of social justice. In order to present them his findings in an adequate manner, the author of the article has referred to the theories of J. Rawls, R. Nozick, A. Sen, as well as to the communitarianism.

LITERATURA / REFERENCES

Abramowski E. [2009], Braterstwo, solidarność, współdziałanie. Pisma spółdzielcze i stowarzyszeniowe (wybór i opracowanie Remigiusz Okraska), Biblioteka Obywatela, Łódź-Sopot-Warszawa.
Anheier H.K., Mertens S. [2006], Sektor non-profit w perspektywie międzynarodowej i europejskiej: dane, teoria, statystyka (tłum. J. Popowski), [w:] J.J. Wygnański (red.), Trzeci sektor dla zaawansowanych. Współczesne teorie trzeciego sektora – wybór tekstów, Klon/Jawor, Warszawa.
Barr N. [2011], Demontaż nie wchodzi w grę. Czy stać nas na państwo opiekuńcze? [www.instytutobywatelski.pl/1749/lupa-instytutu/demontaz-niewchodzi-w-gre (15.03.2013)].
Borzaga C. [2007], Nowe trendy w partycypacji obywatelskiej: rosnąca rola zachowań społecznie odpowiedzialnych w konsumpcji,oszczędzaniu i produkcji (tłum. Ł. Łotocki), [w:] E. Leś,M. Ołdak (red.), Przedsiębiorstwo społeczne w rozwoju lokalnym, Zeszyty Gospodarki Społecznej, Tom 2, Collegium Civitas, IPS UW, Warszawa.
Damon J. [2012], Wykluczenie (tłum. A. Karpowicz), Oficyna Naukowa, Warszawa.
Defourny J. [2008], Rola europejskiej spółdzielczości i przedsiębiorstw społecznych w gospodarce rynkowej i polityce publicznej, [w:] P. Chodyra, E. Leś, M. Ołdak (red.), Obszary gospodarki społecznej. Doświadczenia Partnerstwa na Rzecz Rozwoju tu jest praca, MPiPS, IPS UW, Warszawa.
Defourny J., Develtere P. [2008], Ekonomia społeczna: Ogólnoświatowy trzeci sektor (tłum. J. Popowski), [w:] J.J. Wygnański (red.), Przedsiębiorstwo społeczne. Antologia kluczowych tekstow, FISE, Warszawa.
Durkheim E. [1999], O podziale pracy społecznej (tłum. K. Wakar), PWN, Warszawa.
Etzioni A. [2004], Wspólnota responsywna: perspektywa komunitariańska (tłum. P. Rymarczyk), [w:] P. Śpiewak (red.), Komunitarianie. Wybór tekstów, Aletheia, Warszawa.
Evers A. [1988], Shifts in the Welfare Mix – Introducing a New Approach for the Study of Transformations in Welfare and Social Policy, [w:]: A. Evers, H. Wintersberger (red.), Shifts in welfare Mix. Their Impact on Work, Social Services and Welfare Policies, Vienna.
Esping-Andersen G. [2010], Trzy światy kapitalistycznego państwa dobrobytu (tłum. K.W Frieske), Difin, Warszawa.
Frysztacki K. [2010], Problem pracy – w perspektywie socjologicznej, [w:] M. Korzeniowski (red.), Problem pracy: między szansami i zagrożeniami, UO, Opole.
Gazon J. [2008], Ani bezrobocie, ani opieka społeczna (tłum. K. Malaga), PWN, Warszawa.
Gore Ch., Figueiredo J.B. [2003], Wykluczenie społeczne i polityka przeciwdziałania ubóstwu (tłum. R. Szarfenberg), „Problemy Polityki Społecznej”, nr 5.
Grewiński M. [2009], Wielosektorowa polityka społeczna: o przeobrażeniach państwa opiekuńczego, WSP TWP, Warszawa.
Grewiński M., Kamiński S. [2007], Obywatelska polityka społeczna, PTPS, WSP TWP, Warszawa.
Grewiński M., Kamiński S. [2011], Sektor gospodarki społecznej w wielosektorowej polityce społecznej – w kierunku usług społecznych, [w:] M. Grewiński, M. Rymsza (red.), Polityka aktywizacji w Polsce. Usługi reintegracji w sektorze gospodarki społecznej, WSP TWP, Warszawa.
Hayek F.A. [2006], Konstytucja wolności (tłum. J. Stawiński), PWN, Warszawa.
Herbst J., Nałęcz S. [2011], Panorama podmiotów gospodarki społecznej i ekonomii społecznej, [w:] M. Grewiński, M. Rymsza (red.), Polityka aktywizacji w Polsce. Usługi reintegracyjne w sektorze gospodarki społecznej, WSP TWP, Warszawa.
Karwacki A. [2008], Aktywizacja „Rzeczpospolitej obcych” – o współczesnych podziałach, włączaniu i wyłączaniu, [w:] A. Karwacki, H. Kaszyński (red.), Polityka aktywizacji w Polsce, UMK, PTS, PTPS, Toruń.
Karwat M. [2010], Sprawiedliwość społeczna [s.pwn.pl/index.php?module=haslo&id=3978499 (14.03.2013)].
Leś E. [2005], Nowa ekonomia społeczna. Wybrane koncepcje, „Trzeci Sektor”, nr 2.
MPS [2005], Strategia Polityki Społecznej na lata 2007-2013 [www.mpips.gov.pl/analizy-i-raporty/raporty-sprawozdania/polityka-spoleczna/strategiapolityki-spolecznej-na-lata-2007-2013].
Murray R. [2010], Niebezpieczeństwo i szansa. Kryzys a nowa ekonomia społeczna (tłum. R. Chrabąszcz), „Ekonomia Społeczna”, nr 1.
Nałęcz S. (red.) [2007], Gospodarka społeczna w Polsce. Wyniki badań 2005-2007, ISP PAN, GUS, Warszawa.
Nozick R. [1999], Anarchia, państwo, utopia (tłum. P. Maciejko, M. Szczubiałka), Aletheia, Warszawa.
Orczyk J. [2012], Ekonomia społeczna a polityka społeczna, [w:] M. Frączek, J. Hausner, S. Mazur (red.), Wokół ekonomii społecznej, MSAP UEK, Kraków.
Piątek K. [2012], Oblicza polityki społecznej. W kierunku autonomizacji polityki społecznej, UMK, Toruń.
Piechowski A. [2007], Rodowód przedsiębiorczości społecznej, [w:] E. Leś, M. Ołdak (red.), Przedsiębiorstwo społeczne w rozwoju lokalnym, Zeszyty Gospodarki Społecznej, Tom 2, Collegium Civitas, IPS UW, Warszawa.
Polanyi K. [2010], Wielka transformacja (tłum. M. Zawadzka), PWN, Warszawa.
Putnam R.D. [1995], Demokracja w działaniu. Tradycje obywatelskie we współczesnych Włoszech (tłum. J. Szacki), SIW Znak, Kraków, Fundacja im. Stefana Batorego, Warszawa.
Rawls J. [1994], Teoria sprawiedliwości (tłum. M. Panfiuk i in.), PWN, Warszawa.
Rysz-Kowalczyk B. (red.) [2001], Leksykon polityki społecznej, IPS UW, Warszawa.
Sen A. [2000], Nierówności. Dalsze rozważania, Znak, Kraków, Fundacja im. Stefana Batorego, Warszawa.
Sen A. [1985], Commodities and Capabilities, Oxford University Press, Oxford.
Smith A. [1989], Teoria uczuć moralnych (tłum: D. Petsch), PWN, Warszawa.
Stiglitz J. [2004], Ekonomia sektora publicznego (tłum. R. Rapacki i in.), PWN, Warszawa.
Supińska J. [1991], Dylematy polityki społecznej, IPS UW, Warszawa.
Supińska J. [2003], Podmioty polityki społecznej – współzawodnictwo, współistnienie, współpraca, [w:] B. Rysz-Kowalczyk, B. Szatur-Jaworska (red.), Wokół teorii polityki społecznej, IPS UW, Warszawa.
Szarfenberg R. [2002], Recenzja: A. Sen: Nierówności. Dalsze rozważania [http://rszarf.ips.uw.edu.pl/pdf/rec2sen.pdf (27.04.2012)].
Szarfenberg R. [2008], Krytyka i afirmacja polityki społecznej, IFiS PAN, Warszawa.
Szarfenberg R. [2012], Spółdzielczość, gospodarka społeczna a polityka społeczna (wersja 1.0 z 17.08.2012) [http://rszarf.ips.uw.edu.pl/ (10.03.2013)].
Szczepański J. [1981], Konsumpcja a rozwój człowieka, PWE, Warszawa.
Sztumski J. [2010], Aktualność idei sprawiedliwość społeczna w polityce społecznej, [w:] B. Balcerzak-Paradowska, A. Rączaszek (red.), Międzynarodowa polityka społeczna – aspekty porównawcze, AE, KNoPiPS, IPSS, Warszawa, Katowice.
Van Parijs P. [2000], Dochód podstawowy dla wszystkich. Jeżeli rzeczywiście leży nam na sercu wolność, dajmy ludziom bezwarunkowy dochód (tłum. R. Szarfenberg), maszynopis [http://rszarf.ips.uw.edu.pl/pdf/BI_forall.pdf (19.07.2012)].
Walzer M. [2000], Liberalizm i sztuka wyznaczania granic, “Res Publica Nowa”, 6.
Wilkinson R., Pickett K. [2011], Duch równości. Tam gdzie panuje równość wszystkim żyje się lepiej (tłum. P. Listwan), Czarna Owca, Warszawa.
Wygnański J.J., Frączak P. [2006], Ekonomia społeczna w Polsce – definicje, zastosowania, oczekiwania, wątpliwości, Ekonomia Społeczna. Teksty, nr 2.

SUGEROWANE CYTOWANIE / SUGGESTED CITATION

Goleński W. [2013], Polityka społeczna i ekonomia społeczna. Kilka uwag o sprawiedliwości społecznej, "Ekonomia Społeczna", nr 2, s. 9-19.
 

 

PES-022013-02-mp

Społeczna wartość dodana towarzystw ubezpieczeń wzajemnych w Polsce – aspekty teoretyczne i praktyczne
Social value added of mutual insurance companies in Poland - theoretical and practical aspects

do pobrania/download PDF

Maria Płonka
Katedra Zarządzania Ryzykiem i Ubezpieczeń, Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie
Department of Risk Management and Insurance, Cracow University of Economics
ul. Rakowicka 27
31-510 Kraków
e-mail: plonkam(at)uek.krakow.pl, cracovia123(at)op.pl

SŁOWA KLUCZOWE

towarzystwa ubezpieczeń wzajemnych, społeczna wartość dodana

KEYWORDS

mutual, social added value

STRESZCZENIE

Celem artykułu jest teoretyczna identyfikacja i praktyczna weryfikacja społecznej wartości dodanej realizowanej przez towarzystwa ubezpieczeń wzajemnych (TUW) w Polsce. W artykule postawiono tezę, że strategiczne pole percepcji na osi "ekonomizacja-socjalizacja" w przypadku TUW jest bardziej zbliżone do pola zajmowanego przez sektor biznesowy o wysokim stopniu socjalizacji (np. realizujący model społecznej odpowiedzialności biznesu), niż przez podmioty ekonomii społecznej. W konsekwencji zakres działalności społecznej TUW na tle innych podmiotów ekonomii społecznej jest niewielki. Weryfikacja tej tezy nastąpiła w efekcie zaprezentowania specyfiki TUW jako podmiotów ekonomii społecznej, na podstawie konstrukcji miernika społecznej wartości dodanej oraz badań empirycznych związanych z kreowaniem społecznej wartości dodanej w TUW (w świetle analizy ich statutów oraz obszarów aktywności społecznej).

ABSTRACT

This article aims at theoretical identification and practical verification of the social added value produced by mutual insurance companies (TUW) in Poland. The thesis that in case of mutuals the strategic field of perception on the axes: “economization-socialization” is more akin to a field occupied by the business sector with a higher degree of socialization (e.g. implementing CSR model) than the social economy. As a result, the range of social activities of the mutuals is small in relation to other social economy entities. The thesis has been verified by exploring the specificity of mutuals as the social economy entities, basic structure of social value-added measure and empirical research related to creating social value in the light of mutuals statutory documents analysis and research on the areas of the mutuals social activity.

LITERATURA / REFERENCES

Biuletyn Roczny [2011], Rynek ubezpieczeń (dostępne na: www.knf.gov.pl).
Dobija D. [2004], Pomiar i sprawozdawczość kapitału intelektualnego przedsiębiorstwa, Wydawnictwo WSPiZ im. L. Koźmińskiego, Warszawa.
Dobija M. [1997], Rachunkowość zarządcza i controlling, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Głowacki J., Płonka M., Rosiek K. [2012], Wybrane metody oceny społeczno-ekonomicznych efektów działania podmiotów ekonomii społecznej, [w:] M. Frączek, J. Hausner, S. Mazur (red.), Wokół ekonomii społecznej, MSAP UEK, Kraków.
Kotowska O., Nałęcz S., Załęski P. [2008], Ekonomiczna i społeczna aktywność towarzystw ubezpieczeń wzajemnych (TUW) w Polsce, Raport Instytutu Studiów Politycznych PAN, Warszawa.
Kuchlewska M. [2003], Ubezpieczenie jako metoda finansowania ryzyka przedsiębiorstw, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Poznaniu, Poznań.
Kuchlewska M. [2010], „Odwzajemnianie” towarzystw ubezpieczeń wzajemnych, „Rozprawy Ubezpieczeniowe”, Zeszyt 9 (2), Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu.
Leśniewski M. [2011], Konkurencyjność przedsiębiorstw. Wybrane problemy, Dom Organizatora, Toruń.
Measuring Real Value. A DIY Guide for Social Return on Investment (www.neweconomics.org).
Micherda B. [2001], Ustawa o rachunkowości ze skorowidzem, Zakamycze, Kraków.
Mutual Insurance in Figures [2007], An Overview of the Mutual Insurance Landscape in Europe, AISAM, Bruksela (dostępne na: www.aisam.org).
Mutual Market Share 2007-2008 & Global 500, International Cooperative and Mutual Insurance Federation,ICMIF, maj 2010 (dostępne na: www.icmif.org).
Płonka M. [2006], Instytucje ekonomii społecznej i zasadność ich funkcjonowania we współczesnej gospodarce, „Acta Academiae Modrevianae”, „Zeszyty Naukowe” KSW, Oficyna Wydawnicza AFM, Kraków.
Płonka M. [2008a], Towarzystwa ubezpieczeń wzajemnych w Polsce, [w:] Od trzeciego sektora do przedsiębiorczości społecznej – wyniki badań ekonomii społecznej w Polsce, Stowarzyszenie Klon/Jawor, Warszawa.
Płonka M. [2008b], Dylematy finansowania podmiotów ekonomii społecznej, „Ekonomia społeczna”, nr 1.
Płonka M. [2008c], Wybrane problemy rachunku kosztów i korzyści społecznych podmiotów ekonomii społecznej, „Ekonomia społeczna” nr 2.
Płonka M. [2008d], Ocena atrakcyjności oferty ubezpieczeń towarzystw ubezpieczeń wzajemnych na tle ofert ubezpieczeniowych spółek akcyjnych, „Acta Academiae Modrevianae”, „Zeszyty Naukowe” KSW, Oficyna Wydawnicza AFM, Kraków.
Płonka M. [2011], Zasada wzajemności jako przesłanka konkurencyjności w sektorze ubezpieczeń, „Zeszyty Naukowe”, Polskie Towarzystwo Ekonomiczne, nr 11.
Porter M.E. [2006], Przewaga konkurencyjna. Osiąganie i utrzymywanie lepszych wyników, Wydawnictwo Helion, Gliwice.
Sangowski T. (red.) [2001], Towarzystwa ubezpieczeń wzajemnych w polskim systemie ubezpieczeń (stan i perspektywy), Wydawnictwo AE w Poznaniu, Zeszyt 108, Poznań.
Social Return on Investment – for Social Investing [2009], Cabinet Office of the Third Sector, suplement do A guide to Social Return on Investment (dostępne na: www.thesroinetwork.org oraz www.sroi-uk.org).
Statuty 10 TUW w Polsce: TUW TUW, TUW SKOK, TUW Rejent Life, TUW Cuprum, TUW Concordia Polska, TUW Florian, Pocztowe TUW, TUW TUZ, TUW MACIF Życie, TUW Bezpieczny Dom.
Ustawa o działalności ubezpieczeniowej z dnia 22 maja 2003 r. (Dz.U. z 2003 r., Nr 124, poz. 1151 ze zm.).
Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. z 1964 r., Nr 16, poz. 93 ze zm.).

SUGEROWANE CYTOWANIE / SUGGESTED CITATION

Płonka M. [2013], Społeczna wartość dodana towarzystw ubezpieczeń wzajemnych w Polsce – aspekty teoretyczne i praktyczne, "Ekonomia Społeczna", nr 2, s. 20-31.
 

 

PES-022013-03-zcr

Spółdzielczość jako element społecznej gospodarki rynkowej. Wspieranie inicjatyw założycielskich
Co-operatives as the element of social economy. Founding initiatives support

do pobrania/download PDF

Zofia Chyra-Rolicz
Instytut Nauk Społecznych i Bezpieczeństwa, Zakład Historii Bezpieczeństwa, Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach
Institute of Social Science and Security, History of Security Unit, Siedlce University of Natural Sciences and Humanities
ul. Żytnia 39
08-110 Siedlce
e-mail: zofia.chyra-rolicz(at)uph.edu.pl; chyrol(at)op.pl

SŁOWA KLUCZOWE

ekonomia społeczna, spółdzielczość, spółdzielnie socjalne, bezrobocie, związek spółdzielni socjalnych

KEYWORDS

social economy, co-operative movement, social co-operatives, unemployment, union of social co-operatives

STRESZCZENIE

Ekonomia społeczna, której istotną część stanowi spółdzielczość, pomimo obszernej już literatury przedmiotu, akcji upowszechniających i zaangażowania ośrodków akademickich w jej badanie i propagowanie, po dwóch dekadach tworzenia społeczeństwa obywatelskiego z trudem zdobywa sobie miejsce w świadomości społecznej, a jej wdrażanie wciąż napotyka na trudności. Spółdzielczość dostrzegła tę nową szansę rozwoju, wspierała ją organizacyjnie, dysponując ogólnokrajową siecią związków spółdzielni rożnych typów i branż, współorganizując konferencje, popularyzując opracowania teoretyczne i dobre praktyki, doświadczenia zagraniczne i krajowe. Włączyła się w akcję tworzenia spółdzielni socjalnych z pomocą spółdzielczości mieszkaniowej, bankowej spożywców oraz tworzenia ogólnopolskiego związku rewizyjnego tych nowych spółdzielni. Istnieje forum współpracy, wymiany ludzi, doświadczeń i pomysłów na rzecz rozwoju ekonomii społecznej w Polsce, z widocznym udziałem spółdzielców. Optymizmem napawa podjęcie tej inicjatywy przez młodych ludzi z ciekawymi pomysłami – są oni nadzieją na odrodzenie ruchu spółdzielczego w Polsce. W wyniku wieloletnich działań instruktażowych i wspomagających udało się zarejestrować sądowo 691 spółdzielni socjalnych na terenie całego kraju (dane z 5 lipca 2013 r.). Nie znamy jednak ich aktualnej sytuacji: czy zdołają utrzymać się na rynku i rozwinąć działalność? czy zmierzają ku likwidacji? Rozwój spółdzielni socjalnych oraz osiedlowych wymaga zintegrowanego i ciągłego wsparcia systemowego.

ABSTRACT

Social economy with co-operatives as its essential part, despite numerous literature on the topic, promoting activities, academic research centres involvement and two decades of the process of civil society formation, has still encountered a number of difficulties on its way to enroot itself in social consciousness and its implementation deals with a lot various problems. The co-operative movement has observed that new chance of development, supported it organisationally by cross-country network of unions of co-operatives in different types and branches of national economy, by organising conferences, popularising theoretical issues and good practices as well as national and international experience. The co-operative movement has joined the activities creating social co-operatives, with the assistance of housing, banking and food-processing producers co-operatives as well as the action for establishing the Cross-Polish union of social co-operatives. The forum of co-operation, expert, experience and ideas exchange has come to exist with remarkable participation of social co-operative movement. It is encouraging to observe how such initiatives are implemented by young people with interesting ideas – they are the hope for a re-birth of co-operative movement in Poland. As a result of long period of instructing and supporting actions it has succeeded to register legally acting 691 social co-operatives all over the country (data as of July 2013). Nonetheless we do not know its actual situation, will they be able to enroot or develop their activities in the market or are they doomed for bankruptcy? The development of social co-operatives requires integrated and constant systemic support.

LITERATURA / REFERENCES

Borzaga C., Santuri A. [2005], Przedsiębiorstwa społeczne we Włoszech. doświadczenia spółdzielni społecznych, Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej, Warszawa.
Chyra-Rolicz Z. [1997], Spółdzielnie usług socjalnych szansą rozwoju sektora gospodarki rynkowej, „Vademecum Spółdzielczości” nr 7 SIB, Warszawa.
Chyra-Rolicz Z. [1998], Spółdzielczość – ofiara czy filar systemu socjalistycznego?, [w:] W. Ważniewski (red.), Spór o ocenę historii Polski powojennej (1944-1989), Wydawnictwo IH WSR-P, Siedlce.
Chyra-Rolicz Z. [2005], Krakowska Ekonomia Społeczna po roku. Przybywa teorii, z praktyką różnie, „Kurier Spółdzielczy”, nr 19 (1896).
Chyra-Rolicz Z. [2011], Dole i niedole ekonomii społecznej w Polsce, „Rolnik Spółdzielca”, nr 2 (2806).
II Spółdzielcze Forum [2008], II Spółdzielcze Forum Społeczno-Ekonomiczne „Odmienność podmiotów spółdzielczych od spółek prawa handlowego”, materiały z konferencji (8 lipca 2006 r.), KRS (maszynopis).
Ekonomia Społeczna [2005], Ekonomia Społeczna, Kraków 2004, Związek Lustracyjny Spółdzielni Pracy, Ministerstwo Polityki Społecznej, Warszawa (materiały konferencyjne).
Ishizuka H. [1996], The New Trends of the Cooperative Movement in Japan. The Scheme of Japan’s Social Economy, The consumer Cooperatives Institute, Tokyo (maszynopis).
Juszczyk M., Miżejewski C., Ołdak M. [2009], Jak założyć i prowadzić spółdzielnię socjalną?, KRS, Warszawa.
Kęcik P., Łączyńska K. [2012], Ekonomia społeczna na Mazowszu, Wydawnictwo FRSO, b m w.
Komisja Wspólnot Europejskich [2004], O promowaniu spółdzielni w Europie. Komunikat Komisji dla: Rady i Parlamentu Europejskiego, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego, Komitetu Regionów, Krajowa Rada Spółdzielcza, Warszawa.
„Kurier Spółdzielczy” [2005] nr 19/1896; [2006], nr 4/1905 i nr 19/1920; [2008], nr 5/1954 I nr 9/1958; [2009], nr 21/1994 I nr 22/1995; [2009], nr 21/1994 i nr 22/1995; [2010] nr 23/24(2010/2011); [2011] nr 4/2025.
Leś E., Ołdak M. (red.) [2007], Przedsiębiorstwo społeczne w rozwoju lokalnym, „Zeszyty Gospodarki Społecznej”, t. 2, Collegium Civitas, IPS UW, Warszawa.
Loss M. [2005], Spółdzielnie socjalne we Włoszech, „Trzeci Sektor”, nr 2.
Ochocka E.M. [2011], Promocja współpracy międzysektorowej w ramach projektu „Partnerstwo na rzecz ekonomii społecznej: osiedlowe spółdzielnie socjalne”, KRS, Warszawa.
Podnoszenie kwalifikacji [2006], Podnoszenie kwalifikacji i doskonalenie umiejętności kadry przedsiębiorstw społecznych, Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości, Związek Lustracyjny Spółdzielczości Pracy – Delegatura Małopolska, Heuresis. Sp. z o. o. (materiały konferencyjne).
POSES [2006], Pierwsze Ogólnopolskie Spotkania Ekonomi Społecznej POSES, Kraków 28-29 września 2006 r. (materiały konferencyjne).
Raport Otwarcia [2006], Raport Otwarcia projektu W poszukiwaniu polskiego modelu gospodarki społecznej, FISE, Warszawa.
Sadowska B. (red.) [2009], Nowy początek. Społeczna gospodarka rynkowa 1989-2009, Wydawnictwo Fundacja Pomocy Wzajemnej „Barka”, Poznań.
Social Economy [2004], Social Economy. II Europejska Konferencja Ekonomii Społecznej w krajach Europy Środkowo-Wschodniej, Kraków 17-29 października 2004 r. (materiały konferencyjne).
Statut [2004], Statut Spółdzielni Europejskiej. Akty legislacyjne i inne dokumenty. Regulacje Rady w sprawie Statutu Spółdzielni Europejskiej, KRS, Warszawa.
Stolińska-Janic J. [1992], Różnorodność form spółdzielczych w gospodarce rynkowej, Wydawnictwo SIB, Warszawa.
Stolińska-Janic J. [1996], Nowe sformułowanie zasad spółdzielczych, „Vademecum Spółdzielczości” nr 6, SIB, Warszawa.
Systemy finansowe [2012], Systemy finansowe na rzecz Społecznej Gospodarki Rynkowej. Świat – Europa – Polska. Międzynarodowa Konferencja naukowa, Warszawa 27-28 czerwca 2012 r., KRS, PTE, WSZ-SW, Warszawa (materiały konferencyjne).

SUGEROWANE CYTOWANIE / SUGGESTED CITATION

Chyra-Rolicz Z. [2013], Spółdzielczość jako element społecznej gospodarki rynkowej. Wspieranie inicjatyw założycielskich, "Ekonomia Społeczna", nr 2, s. 32-43.
 

 

PES-022013-04-sa-ss

Przedsiębiorstwa społeczne w Wielkiej Brytanii – potencjał i możliwości działania
Social firms in Great Britain – potential and opportunities for action

do pobrania/download PDF

Artur Steiner, Sylwia Steinerowska

Katedra Zarządzania Zasobami Ludzkimi, Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach /
Department of Human Resources Management, University of Economics in Katowice 
ul. Bogucicka 3a; 40-226 Katowice
e-mail: s.steinerowska(at)gmail.com
Land Economy & Environment Group, Scotland’s Rural College
West Mains Road, Edinburgh EH9 3JG
e-mail: artur.steiner(at)sruc.ac.uk

SŁOWA KLUCZOWE

przedsiębiorstwa społeczne, koprodukcja, innowacja, odpowiedzialność społeczna, bariery rozwoju przedsiębiorstw społecznych

KEYWORDS

social firms, co-production, innovation, social responsibility, barriers in social firms development

STRESZCZENIE

Na przestrzeni ostatnich dwóch dekad w Wielkiej Brytanii znacznie wzrosło zainteresowanie przedsiębiorstwami społecznymi. Brytyjscy politycy zaczęli dostrzegać ich potencjał w tworzeniu i dostarczaniu usług dla społeczeństwa oraz pozytywny wpływ na rozwój społeczno-ekonomiczny kraju. Wyzwania stojące przed rządzącą w latach 1997-2010 partią lewicową, a następnie obecną rządową koalicją konserwatywno-liberalną zaowocowały nowymi ideologicznymi rozwiązaniami mającymi na celu usprawnienie funkcjonowania państwa. Wzrosła m.in. rola organizacji pozarządowych oraz samej ludności w rozwiązywaniu lokalnych problemów. Na znaczeniu zyskała także koprodukcja, czyli współpraca między dostarczającymi usługi, a jej odbiorcami, traktowana jako nowy sposób rozwiązywania problemów państwa. Obecny kierunek brytyjskiej polityki sugeruje więc odejście od tzw. „państwa opiekuńczego” i formowanie „państwa umożliwiającego”, w którym obywatele angażują się w zaspokajanie społeczno-ekonomicznych potrzeb w innowacyjny sposób. Bazując na przykładzie Wielkiej Brytanii, artykuł ten odnosi się do uwarunkowań politycznych oraz ograniczeń związanych z funkcjonowaniem przedsiębiorstw społecznych w tym kraju. Ponadto artykuł prezentuje wyzwania, przed którymi stoją przedsiębiorstwa społeczne na terenie UK oraz nawiązuje do empirycznych wyników jednego z projektów Unii Europejskiej, którego celem było przetestowanie koncepcji przedsiębiorstwa społecznego. Prowadzona dyskusja autorów nawiązuje do istotnych kwestii bytu i możliwości rozwoju przedsiębiorstw społecznych w omawianym państwie oraz kierunków zmian, jakie muszą nastąpić, aby przedsiębiorstwa społeczne mogły się rozwijać.

ABSTRACT

In Great Britain within the period of last two decades the interest in social firm has significantly grown up. British politicians have become to acknowledge their potential in producing and delivering services for local community as well as their positive impact on socio-economic development of the country. The challenges facing Labour Party in 1997-2010 and the present Conservative-Liberal coalition have brought about new ideological solutions aiming to make more effective the functions of the state. The role of NGO’s and citizens in solving local problems has grown up. The co-production, that is co-operation between service deliverers and their receivers perceived as a new way to solve the problems of the state has become more important. The present trend in British policy suggests thus to withdraw from welfare state and to form enabling state, within which the citizens are involved in meeting their socio-economic needs in the innovative way. In the analysis of the Great Britain example the paper deals with political conditions and limitations related to the operation of social firms. The article also presents the challenges the British social firms face and recalls the empirical outcomes of the one of the EU project, which aimed to test the concept of social firm. The discussion of the authors touches the essential question of social firms existence and their opportunities to develop as well as the trends of change that have to be brought about in order to further develop social firms.

LITERATURA / REFERENCES

Alford S.H., Brown L.D., Letts C.W. [2004], Social Entrepreneurship: Leadership that Facilitates Societal Transformation, „Center for Public Leadership”.
Austin J.E., Stevenson H., Wei-Skillern J. [2006], Social and Commercial Entrepreneurship: Same, Different, or Both?, „Entrepreneurship Theory and Practice”, No. 30(1).
BIS [2010], Social Enterprise Barometer, Department for Business Innovation & Skills, IFF Research.
BIS [2011], Annual Survey of Small Businesses UK 2010, Department for Business Innovation & Skills, IFF Research.
Boyle D., Coote A., Sherwood Ch., Slay J. [2010], Right Here, Right Now. Taking Co-production into the Mainstream, NESTA, London.
Cabinet Office [2010], The Coalition: Our Programme for Government, HM Government, London.
Cabinet Office [2012], Procurement Policy Note – The Public Services (Social Value) Act 2012 – advice for commissioners and procurers, Cabinet Office.
Cairns B., Harris M., Young P. [2005], Building the Capacity of the Voluntary Nonprofit Sector: Challenges of Theory and Practice, „International Journal of Public Administration”, No. 28(1).
Campbell S. [1997], Social Entrepreneurship: How to Develop New Social-purpose Business Ventures, „Health Care Strategic Management”, No. 16(5).
Christie C. [2011], Commission on the Future Delivery of Public Services. Scottish Government, Edinburgh.
Conway C. [2008], Business planning training for social enterprise, „Social Enterprise Journal”, No. 4(1).
DTI [2002], Social Enterprise: A Strategy for Success, DTI, London.
EC [2013], Small and Medium-sized Enterprises (SMEs) – Social Enterprises, European Commission.
European Commission [2009], Sustainable Development in the European Union – 2009 Monitoring Report of the EU Sustainable Development Strategy, Eurostat, EC.
Farmer J., Hill C., Munoz S-A. [2012], Community Co-production – Social Enterprises in Remote and Rural Communities, Edward Elgar, Cheltenham.
Farmer J., Munoz S-A., Steinerowski A., Bradley S. [2011], Health and Wellbeing: A Social and Cultural Perspective, Nova Science Publishers, New York.
Farmer J., Steinerowski A., Jack S. [2008], Starting Social Enterprises in Remote and Rural Scotland: Best or Worst of Circumstances?, „International Journal of Entrepreneurship and Small Business”, No. 6(3).
Giddens A. [1998], The third way: The renewal of social democracy, Polity, Cambridge.
Giddens A. [2000], The Third Way and Its Critics. Polity, Cambridge.
Glor E. [2002], Is Innovation a Question of Will or Opportunity?, „International Public Management Journal”, No. 5(1).
Harris J.D., Sapienza H.J., Bowie N.E. [2009], Ethics and Entrepreneurship, „Journal of Business Venturing”, No. 24.
Harvey D. [2007], A Brief History of Neoliberalism, Oxford University Press, New York.
Haugh H., Kitson M. [2007], The Third Way and the Third Sector: New Labour’s Economic Policy and the Social Economy, “Cambridge Journal of Economics”, No. 31(6).
Hausner J., Laurisz N., Mazur S. [2007], Zarządzanie podmiotami ekonomii społecznej, Skrypt nr 2, MSAP UEK, Kraków.
HM Treasury and Cabinet Office [2006], The Future Role of the Third Sector in Social and Economic Regeneration: Interim Report, OTS, London.
Hombach B. [2000], The Politics of the New Centre, Polity, Cambridge.
Home Office [2004], Think Smart… Think Voluntary Sector! Good Practice Guidance on Procurement of Services from the Voluntary and Community Sector, Home Office Active Community Unit and the Office of Government Commerce, London.
Jones D., Keogh W. [2006], Social Enterprise: A Case of Terminological Ambiguity and Complexity, „Social Enterprise Journal”, No. 2(1).
Kendall J. [2000], The Mainstreaming of the Third Sector into Public Policy in England: Whys and Wherefores, „Policy and Politics”, No. 28(4).
Kendall J., Anheier H.K. [1999], The Third Sector and the European Union Policy Process: An Initial Evaluation, „Journal of European Policy”, No. 62(2).
Kendall J., Knapp M. [1995], A Loose and Baggy Monster: An Introduction to the Voluntary Sector, Routledge, London.
Leadbeater C. [2007], Social Enterprise and Social Innovation: Strategies for the Next Ten Years, Cabinet Office of the Third Sector, London.
Levitt T. [1973], The Third Sector, New Tactics for a Responsive Society, AMACOM, New York.
Mair J., Marti I. [2006], Social Entrepreneurship Research: A Source of Explanation, Prediction, and Delight, "Journal of World Business", No. 41(1).
Munoz S.-A., Steinerowski A., Farmer J. [2011], Community Social Enterprises as a Response to the Service Needs of Ageing Rural Populations, „Journal of Social Management”, No. 2.
Munoz S.-A., Steinerowski A. [2012], Community Co-production – Social Enterprises in Remote and Rural Communities, Edward Elgar, Cheltenham.
Needham C. [2007], The Reform of Public Services under New Labour: Narratives of Consumerism, Palgrave, Basingstoke.
NHS Scotland [2005], National Framework for Service Change in the NHS in Scotland: Care of Older People, NHS Scotland, Edinburgh.
Office for Civil Society [2010], National Survey for Charities and Social Enterprises. Overall Report – National Results, Office for Civil Society.
OTS [2006], Social Enterprise Action Plan: Scaling New Heights, Cabinet Office, London.
Osborne S., McLaughlin K. [2004], The Cross-Cutting Review of the Voluntary Sector: Where Next for Local Government Voluntary Sector Relationships?, „Regional Studies”, No. 38(5).
Palacios R. [2002], The Future of Global Ageing, „International Journal of Epidemiology”, No. 31.
Pearce J. [2003], Social Enterprise in Anytown, CalousteGulbenkian Foundation, London.
Reed H., Stanley K. [2005], Co-operative Social Enterprise and its Potential in Public Service Delivery, IPPR, London.
Reid K., Griffith J. [2006], Social Enterprise Mythology: Critiqueing some Assumptions, „Social Enterprise Journal”, No. 2(1).
Ridley-Duff R. [2008], Social Enterprise as a Socially Rational Business, „International Journal of Entrepreneurial Behaviour & Research”, No. 14(5).
Scottish Executive [2007], Better Business. A Strategy and Action Plan for Social Enterprise in Scotland, Scottish Executive, Edinburgh.
Smallbone D., Evans M., Ekanem I., Butters, S. [2001], Researching Social Enterprise Final Report to the Small Business service Centre for Enterprise and Economic Development Research, Middlesex University, London.
Social Enterprise UK [2012a], Public Services (Social Value) Act 2012 – A Brief Guide, Social Enterprise UK.
Social Enterprise UK [2012b], The Shadow State – A Report about Outsourcing of Public Services, Social Enterprise UK.
Steinerowska S. [2012], Innovations in Management and Production Engineering. The Role of Social Enterprise in a Mixed Economy of Rural Service Provision, Oficyna Wydawnicza Polskiego Towarzystwa Zarządzania Produkcją, Opole.
Steinerowski A., Jack S., Farmer J. [2008a], Social Entrepreneurship in a Rural Context: An Over-ideological State?, „Journal of Rural Enterprise and Management”, No. 4(1).
Steinerowski A. Jack S., Farmer J. [2008b], Who are the Social Entrepreneurs and What do They Actually Do?, „Frontiers of Entrepreneurship Research”No. 2008.
Steinerowski A., Bradley S., Munoz S-A., Farmer J., Fielding S. [2011], Health Studies: Economics, Management and Policy, ATINER, Athens.
Steinerowski A., Steinerowska I. [2012], Can Social Enterprise Contribute to Creating Sustainable Rural Communities? Using the Lens of Structuration Theory to Analyse the Emergence of Rural Social Enterprise, „Local Economy”, No. 27(2).
Steinerowski A., Woolvin M. [2012], Supporting Older People in Establishing Social Enterprises in Rural Scotland through Action Research: Reflections on Challenges and Opportunities, “Families, relationships and societies”, No. 1(2).
Steinerowski A. [2012], Developing Social Enterprise: An Investigation of Promoters & Barriers, LAP LAMBERT Academic Publishing.
The Conservative Party [2010a], Big Society, Not Big Government: Building a big Society, Conservatives, London.
The Conservative Party [2010b], Invitation to Join the Government of Britain, The Conservative Manifesto, London.
Wallace B. [2005], Exploring the Meaning[s] of Sustainability for Community-based Social Entrepreneurs, „Social Enterprise Journal”, No. 1(1).

SUGEROWANE CYTOWANIE / SUGGESTED CITATION

Steiner A., Steinerowska S. [2013], Przedsiębiorstwa społeczne w Wielkiej Brytanii – potencjał i możliwości działania, "Ekonomia Społeczna", nr 2, s. 44-53.