PES-022014-01-mp

Ekonomia społeczna w polityce przeciwdziałania wykluczeniu społecznemu w Polsce
Social economy in policy of combating social exclusion in Poland

do pobrania/download PDF

Magdalena Pokora
Małopolska Szkoła Administracji Publicznej / Malopolska School of Public Administration
Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie / Cracow University of Economics
ul. Rakowicka 27
31-510 Kraków, Polska
magdalena.pokora(at)uek.krakow.pl


SŁOWA KLUCZOWE

ekonomia społeczna, wykluczenie społeczne, polityki publiczne

KEYWORDS

social economy, social exclusion, public policies

STRESZCZENIE

Celem artykułu jest analiza miejsca ekonomii i przedsiębiorczości społecznej w polityce nakierowanej na ograniczanie wykluczenia społecznego w Polsce. W pierwszej części przedstawiono definicje wykluczenia społecznego oraz znaczenie i funkcje ekonomii społecznej w rozwiązywaniu tego problemu. W drugiej części dokonano analizy strategii, programów i przepisów prawa dotyczących wykluczenia społecznego w Polsce. W przekonaniu Autorki przyjęte rozwiązania uwzględniają złożoność problemu wykluczenia społecznego. Ich realizacja jest jednak związana przede wszystkim z wydatkowaniem środków Unii Europejskiej. Kluczowym zadaniem pozostaje więc włączenie ekonomii i przedsiębiorczości społecznej do krajowych dokumentów ustawowych.

ABSTRACT

The aim of the article is to analyze the place of social economy and social entrepreneurship in policies aimed at re­ducing social exclusion in Poland. In the first part of the article, definitions of social exclusion and the importance and role of the social economy in solving this problem have been presented. Its second part analyzes the policies, programs and legal acts in the area of social exclusion in Poland. The author is convinced that above mentioned documents and regulation take into account the complexity of social exclusion. Their implementation, however, is mainly related to EU funds. A key task is therefore to include social economy and social entrepreneurship into the national legal acts.

LITERATURA / REFERENCES

Amin A. [2008], Nadzwyczajnie zwyczajnie. Działanie na polu ekonomii społecznej, „Zarządzanie Publiczne", nr 3(5).
Amin A., Cameron A., Hudson R. [2002], Placing the Social Economy, Routlege, London.
Blicharz J., Huchla A. [2008], Ustawa o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie. Komentarz, Wolters Kluwer Polska, Warszawa.
Borzaga C. [2008], Nowe trendy w sektorze non-profit w Europie: pojawienie się przedsiębiorstw społecznych, [w:] J.J. Wygnański, Antologia kluczowych tekstów. Przedsiębiorstwo społeczne, Fundacja Inicjatyw Społeczno-Ekonomicznych, Warszawa.
Broda-Wysocki P. [2012], Wykluczenie i inkluzja społeczna. Paradygmaty i próby definicji, Instytut Pracy i Praw Socjalnych, Warszawa.
Burchard T., Le Grand J., Piachaud D. [2002], Degrees of exclusion: Developing a dynamic, multidimensional measure, Oxford University Press, Oxford.
Danecka M. [2014], Partycypacja wykluczonych. Wyzwanie dla polityki społecznej, Instytut Studiów Politycznych PAN & Oficyna Naukowa, Warszawa.
Davister C., Defourney J., Gregoire O. [2008], Przedsiębiorstwo społeczne integracji zawodowej WISE w Unii Europejskiej: przegląd kategorii, [w:] J. Wygnański, Antologia tekstów kluczowych. Przedsiębiorstwo społeczne, Fundacja Inicjatyw Społeczno-Ekonomicznych, Warszawa.
Dokument [2014], Dokument implementacyjny Strategii Rozwoju Kapitału Ludzkiego 2020: Narzędzia realizacji Strategii Rozwoju Kapitału Ludzkiego 2020, Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej, Warszawa.
Estivill J. [2003], Concepts and strategies for combating social exclusion. An overview, International Labour Organization, Portugal.
Europa 2020 [2010], Europa 2020 - Strategia na Rzecz Inteligentnego i Zrównoważonego Rozwoju Sprzyjającego Włączeniu Społecznemu, dostępne na: www.mg.gov.pl (12.05.2015).
European Commission [2010], Combating Poverty and Social Exclusion, Belgium.
Frieske K.W. [2008], Dialog wokół wykluczenia społecznego, „Dialog", nr 9.
Golinowska S., Morecka Z., Stryc M., Cukrowska E., Cukrowski J. [2008], Od ubóstwa do wykluczenia społecznego. Badania. Koncepcja. Wyniki. Propozycje. Polska. Europa. Świat, Instytut Pracy i Praw Socjalnych, Warszawa.
Gonzales V. [2007], Social Enterprises, Institutional Capacity and Social Inclusion, [w:] A. Noya, E. Clarence (red.), The Social Economy. Building Inclusive Economies, OECD.
Hausner J. [2008], Zarządzanie publiczne, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa.
Jaworska A. [2013], Wykluczenie społeczne i marginalizacja - konceptualizacja zagadnień, [w:] D. Apanel, A. Jaworska (red.), Obszary wykluczenia społecznego - sfera biologiczna i środowiskowa, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń.
Karwacki A., Rymsza M. [2011], Meandry upowszechniania koncepcji aktywnej polityki społecznej w Polsce, [w:] M. Grewiński, M. Rymsza (red.), Polityka aktywizacji w Polsce. Usługi reintegracji w sektorze gospodarki społecznej, WSP TWP, Warszawa.
Kaźmierczak T. [2007], Zrozumieć ekonomię społeczną, [w:] T. Kaźmierczak, M. Rymsza (red.), Kapitał społeczny. Ekonomia społeczna, Fundacja Instytut Spraw Publicznych, Warszawa.
Kowalczyk B. [2008], Ekonomia społeczna w pomocy społecznej w Polsce w walce z wykluczeniem społecznym, [w:] K. Wódz, S. Pawlas-Czyż, Praca socjalna wobec nowych obszarów wykluczenia społecznego. Modele teoretyczne, potrzeby praktyki, Wydawnictwo Edukacyjne Akapit, Toruń.
Krajowy [2014], Krajowy Program Przeciwdziałania Ubóstwu i Wykluczeniu Społecznemu 2020, Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej, Warszawa.
KPRES [2014], Krajowy Program Rozwoju Ekonomii Społecznej, Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej, Warszawa.
Leś E. [2008], Gospodarka społeczna i przedsiębiorstwo społeczne. Wprowadzenie do problematyki, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa.
OECD [2013], Policy Brief on Social Enrepreneurial Activities in Europe, Luxembourg.
Pacut A. [2010], Przedsiębiorczość społeczna w Polsce - problemy i wyzwania, „Zarządzanie Publiczne", nr 4(14).
Panek T. [2011], Ubóstwo, wykluczenie społeczne i nierówności. Teoria i praktyka pomiaru, Oficyna Wydawnicza, Szkoła Główna Handlowa w Warszawie, Warszawa.
Pearce J. [2003], Social Enterprise in Anytown, Calouste Gulbenkian Foundation, Londyn.
Roelants B. [2002], Defining the Social Economy?, [w:] Preparatory Dossier to the First European Social Economy Conference in the EU Candidate Countries, Praha.
Rymsza M. [2014], Aktywna polityka społeczna w Europie. Activation services i nie tylko, [w:] A. Karwacki, T. Kaźmierczak, M. Rymsza, Reintegracja. Aktywna polityka społeczna w praktyce, Fundacja Instytut Spraw Publicznych, Warszawa.
Rysz-Kowalczyk B. [2001], Leksykon polityki społecznej, Oficyna Wydawnicza ASPRA-JR, Warszawa.
Sałustowicz P. [2007], Pojęcie i funkcje ekonomii społecznej, „Ekonomia Społeczna Teksty", nr 2.
Silver H. [1994], Social exclusion and social solidarity, „International Labour Review", Vol. 133.
SRKL [2013], Strategia Rozwoju Kapitału Ludzkiego 2020, Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej, Warszawa.
SRKS [2013], Strategia Rozwoju Kapitału Społecznego 2020, Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Warszawa.
SRK [2012], Strategia Rozwoju Kraju 2020, Ministerstwo Rozwoju Regionalnego, Warszawa.
Szarfenberg R. [2010], Marginalizacja i wykluczenie społeczne - panorama językowo-teoretyczna, [w:] R. Szafenberg, C. Żołędowski, M. Theiss (red.), Ubóstwo i wykluczenie społeczne. Perspektywa poznawcza, Dom Wydawniczy ELIPSA, Warszawa.
Szarfenberg R. [2011], Europejska polityka antywykluczeniowa w Polsce, [w:] R. Szarfenberg, Polski Raport Social Watch 2010. Ubóstwo i wykluczenie społeczne w Polsce. Raport krajowy Polskiej Koalicji Social Watch i Polskiego Komitetu Anti-Powerty Network, Kampania Przeciw Homofobii, Warszawa.
Wódz K., Faliszek K. [2012], Aktywizacja i integracja społeczna - drogi do spójności społecznej, [w:] K. Wódz, K. Faliszek, A. Karwacki, M. Rymsza, Nowe priorytety i tendencje w polityce społecznej - wokół integracji i aktywizacji zawodowej, Wydawnictwo Edukacyjne Akapit, Toruń.
Ustawa o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie z 24 kwietnia 2003 r. (Dz.U.2014.1118).
Ustawa o spółdzielniach socjalnych z 27 kwietnia 2006 r. (Dz.U.2006.94.651, z późn. zm.).
Ustawa o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnieniu osób niepełnosprawnych z 27 sierpnia 1997 r. (Dz.U.1997.123.776, z późn. zm.).
Ustawa o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy z 20 kwietnia 2004 r. (Dz.U.2004.99.1001, z późn. zm.).
Ustawa o pomocy społecznej z 12 marca 2004 r. (Dz.U.2015, poz. 163).
Ustawa o zatrudnieniu socjalnym z 13 czerwca 2003 r. (Dz.U.2003.122.1143, z późn. zm.).
Ustawa o przedsiębiorstwie społecznym i wspieraniu ekonomii społecznej, projekt z 10 lipca 2013 r.

SUGEROWANE CYTOWANIE / SUGGESTED CITATION

Pokora M. [2014], Ekonomia społeczna w polityce przeciwdziałania wykluczeniu społecznemu w Polsce, "Ekonomia Społeczna", nr 2, s. 9-20.

 

 

PES-022014-02-mch

Możliwości wsparcia publicznego dla podmiotów ekonomii społecznej realizujących zadania publiczne
The possibilities of public support for the social economy entities providing public tasks

do pobrania/download PDF

Monika Chomątowska
Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie / Cracow University of Economics
ul. Rakowicka 27
31-510 Kraków, Polska
mchomatowska(at)gmail.com


SŁOWA KLUCZOWE

organizacje pozarządowe, działalność gospodarcza, finansowanie publiczne, dotacje, ekonomia społeczna, przedsiębiorstwo społeczne, samorząd terytorialny

KEYWORDS

non-governmental organizations, business activity, public funds, subsidization, social economy, social entrepreneurship, local government

STRESZCZENIE

Celem artykułu jest zaprezentowanie problemów w dostępie do finansowania publicznego, z jakimi borykają się pod­mioty ekonomii społecznej. Artykuł opiera się na analizie literatury przedmiotu oraz materiałów źródłowych, w tym aktów prawnych. Skrótowo przedstawiono w nim polskie uregulowania prawne dotyczące możliwości wsparcia orga­nizacji pozarządowych przez samorząd gminny i powiatowy, ze szczególnym uwzględnieniem podmiotów ekonomii społecznej. Wyniki analizy skłaniają do postawienia tezy, że w obecnej sytuacji zbyt często forma świadczenia usług publicznych wpływa na możliwości skorzystania z pomocy publicznej. Aktualne rozwiązania utrudniają sektoro­wi ekonomii społecznej dostęp do publicznego finansowania. W artykule zaprezentowano zarówno legislacyjne, jak i edukacyjno-wdrożeniowe rozwiązania, stanowiące propozycje eliminacji istniejących problemów.

ABSTRACT

The main goal of the article is to present some problems of the social economy entities with the access to public funds. The article is based mainly on the literature, the writing materials, and legal acts. The article contains the sum­mary of Polish legal regulations on the possibilities of local government support for non-governmental organizations, especially for social economy entities. The results of the analysis seem to support the thesis that nowadays the form of providing public services too often influences the real chances to receive the public support. Regulations in force make the access to public funds difficult for social economy sector. The author of the article presents also legislative as well as educational attempts made in order to solve existing problems.

LITERATURA / REFERENCES

Brzozowska J., Kluczyńska J., Sienicka A. [2008], Spółdzielnia socjalna, "Ekonomia Społeczna", nr 4.
Defourny J., Nyssens M. [2008], Conceptions of social entreprises in Europe and the United States: Convergences and divergences, Katholieke Universiteit Leuven, Leuven.
Hausner J. [2007], Ekonomia społeczna jako kategoria rozwoju, MSAP UEK, Kraków.
Hausner J, Laurisz N. [2008], Czynniki krytyczne tworzenia przedsiębiorstw społecznych. Przedsiębiorstwo społeczne. Konceptualizacja, [w:] J. Hausner (red.), Przedsiębiorstwo społeczne w Polsce. Teoria i praktyka, MSAP UEK, Kraków.
Jędrzejewski T. [2005], Zadania jednostek samorządu terytorialnego, [w:] Z. Bukowski, T. Jędrzejewski, P. Rączka, Ustrój samorządu terytorialnego, TNOiK, Toruń.
KPRES [2014], Krajowy Program Rozwoju Ekonomii Społecznej, projekt, Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej, Warszawa.
Małecka-Łyszczek M., Wesołowski Z. [2008], Modele współpracy podmiotów ekonomii społecznej z administracją publiczną, "Ekonomia Społeczna Teksty", nr 5.
Mazur S., Pacut A. [2008], Publiczne i publiczno-prywatne źródła finansowania przedsiębiorstw społecznych, projektów społecznych i zatrudnienia z funduszy strukturalnych, [w:] J. Hausner (red.), Wspieranie ekonomii społecznej, MSAP UEK, Kraków.
Meder K., Bogusz J., Nieciuński J., Pietrzyk P. [2014], Pomoc publiczna dla przedsiębiorstw społecznych w świetle uregulowań krajowych. Ekspertyza prawna, Instytut Spraw Publicznych, Warszawa.
Ochotnicze [2013], Ochotnicze Straże Pożarne w Polsce, raport z badania 2012, Stowarzyszenie Klon/Jawor, Warszawa.
Projekt [2013], Projekt Ustawy o przedsiębiorstwie społecznym i wspieraniu ekonomii społecznej z dnia 10 lipca 2013 r., dostępne na: www.ekonomiaspoleczna.pl/files/ekonomiaspoleczna.pl/public/InstytucjeWspierajaceES/Zespol_strategiczny/
ustawa_o_przedsiebiorstwie_spolecznym.pdf.
Schimanek T. [2012], Konsekwencje wejścia w życie projektu ustawy o przedsiębiorstwie społecznym, Instytut Spraw Publicznych, Warszawa.
Spółdzielnie [2008], Spółdzielnie socjalne w sektorze ekonomii społecznej - polskie doświadczenia, Fundacja Fuga Mundi, Lublin.
Waśniewska A. [2012], Problemy rozwoju ekonomii społecznej (na podstawie badań), "Zeszyty Naukowe Akademii Morskiej w Gdyni", 72/luty.

Akty prawne / Legislation
Ustawa o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie z 24 kwietnia 2003 r. (Dz.U.2010.234.1536).
Ustawa Prawo o stowarzyszeniach z 7 kwietnia 1989 r. (Dz.U.2001.79.855).
Ustawa Prawo zamówień publicznych z 29 stycznia 2004 r. (Dz.U.2004.19.177).
Ustawa o działalności ubezpieczeniowej z 22 maja 2003 r. (Dz.U.2003.124.1151).
Ustawa o finansach publicznych z 27 sierpnia 2009 r. (Dz.U.2009.157.1240).
Ustawa o fundacjach z 6 kwietnia 1984 r. (Dz.U.1991.46.203).
Ustawa o ochronie przeciwpożarowej z 24 sierpnia 1991 r. (Dz.U.1991.81.351).
Ustawa o partnerstwie publiczno-prywatnym z 19 grudnia 2008 r. (Dz.U.2009.19.100).
Ustawa o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych z 27 sierpnia 1997 r. (Dz.U.1997.123.776).
Ustawa o samorządzie gminnym z 8 marca 1990 r. (Dz.U.1990.16.95).
Ustawa o samorządzie powiatowym z 5 czerwca 1998 r. (Dz.U.1998.91.578).
Ustawa o systemie oświaty z 7 września  1991 r. (Dz.U.1991.95.425).

Strony internetowe / Websites
http://administracja.ngo.pl/x/340841;jsessionid=78C4FAA6 47188CB09482400F15720920.
http://civicpedia.ngo.pl/files/civicpedia.pl/public/raporty/podstawowefakty_2010.pdf.
http://www.ekonomiaspoleczna.pl/x/621195?site_id=339464.
http://www.ekonomiaspoleczna.pl/wiadomosc/673584.html.
http://www.ekonomiaspoleczna.pl/x/621195?site_id=57288.
http://poradnik.ngo.pl/x/656871.
http://warszawa.ngo.pl/wiadomosc/784690.html? [data do-stępu: 12.07.2014].
http://www.mechanizmywspolpracy.pl [data dostępu:01.08.2014].

SUGEROWANE CYTOWANIE / SUGGESTED CITATION

Chomątowska M. [2014], Możliwości wsparcia publicznego dla podmiotów ekonomii społecznej realizujących zadania publiczne, "Ekonomia Społeczna", nr 2, s. 21-28.

 

PES-022014-04-es

Spółdzielnie socjalne jako odpowiedź na wybrane problemy społeczne. Przykład województwa podkarpackiego
Social cooperatives as a response to selected social problems. Example of Podkarpackie Region

do pobrania/download PDF

Elżbieta Szczygieł
Sekcja Analiz Społeczno-Ekonomicznych / Section of social-economic analysis
Stowarzyszenie „Centrum Wspierania Edukacji i Przedsiębiorczości" / Centre for Education and Enterprise Support
ul. K. Hoffmanowej 19
35-016 Rzeszów, Polska
e-mail: elzbieta.szczygiel(at)cwep.eu

SŁOWA KLUCZOWE

spółdzielnie socjalne, ubóstwo, bezrobocie, badania naukowe, monitoring

KEYWORDS

social cooperatives, poverty, unemployment, research, monitoring

STRESZCZENIE

Artykuł prezentuje analizę funkcjonowania spółdzielni socjalnych zlokalizowanych na terenie województwa podkar­packiego w powiązaniu z problemami dotykającymi mieszkańców tego terenu - ubóstwa i bezrobocia. Do jego opracowania wykorzystano zarówno wyniki projektu badawczego „Badanie użyteczności dochodów polskich gos­podarstw domowych i ich wpływu na zachowania gospodarstw", jak i dane pochodzące z Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki oraz Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej w zakresie funkcjonowania spółdzielni socjalnych. Oprócz analizy statystycznej dostępnego materiału, zaprezentowano również wnioski płynące z obserwacji uczestniczących, szczególnie w odniesieniu do funkcjonowania spółdzielni socjalnych.

ABSTRACT

The article presents an analysis of the social cooperatives functioning, which were located in Podkarpackie Region, in connection with the important social problems for the inhabitants of this area - poverty and unemployment. The study used both the results of the research project "Study of utility of income in Polish households and its impact on the households", as well as data from the Operational Programme Human Capital and the Ministry of Labour and So­cial Policy concern the social cooperatives functioning. In addition to the statistical analysis of available material, the conclusions of the follow-up involved, particularly with regard to the functioning of social cooperatives were also presented.

LITERATURA / REFERENCES

Analiza [2014], Analiza sytuacji na rynku pracy w województwie Podkarpackim w 2013 r., WUP, Rzeszów.
Badanie [2013], Badanie skuteczności wsparcia realizowanego w ramach komponentu regionalnego PO KL 2007-2013, PAG Uniconsult, Warszawa 2013.
Budżety [2014], Budżety gospodarstw domowych w 2013 r., GUS, Warszawa.
Denisiuk M., Trzeciecki A. [2005], Pierwsze spółdzielnie socjalne, „Rynek Pracy", nr 9-10.
Informacja [2012], Informacja o funkcjonowaniu spółdzielni socjalnych działających na podstawie ustawy z dnia 27 kwietnia 2006 r. o spółdzielniach socjalnych za okres 2010-2011, Departament Pożytku Publicznego, MPiPS, Warszawa.
Jaworska K. [2010], Spółdzielnie socjalne, „Studia Prawnoustrojowe", nr 11.
Kuta-Pałach M., Malicki K., Pokrzywa M., Wilk S. [2011], Wykluczenie społeczne i ubóstwo w województwie podkarpackim, Uniwersytet Rzeszowski, Rzeszów.
Malikowski M. [2005], Podkarpacka bieda, MANA, Rzeszów.
Mapowanie [2014], Mapowanie ubóstwa na poziomie podregionów z wykorzystaniem estymacji pośredniej, US w Poznaniu, Poznań.
Piecuch T. [2013], Przedsiębiorczość. Podstawy teoretyczne, (wyd. II), C.H. Beck, Warszawa.
Raport [2013], Raport końcowy. Badanie ewaluacyjne pt. „Ocena wsparcia w obszarze ekonomii społecznej udzielonego ze środków EFS w ramach PO KL", Coffey International Development dla MRR, Warszawa.
Sobol A. [2009], Społeczne aspekty działalności spółdzielni socjalnych, Ogólnopolski Związek Rewizyjny Spółdzielni Socjalnych, Krajowa Rada Spółdzielcza, Warszawa.
Szczygieł E. [2015], Oblicza ubóstwa i wykluczenia społecznego w wybranych krajach europejskich, Wyd. CWEP, Rzeszów.
Szopa B. [2012], Wokół zagadnień ubóstwa i bogactwa, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie, Kraków.
Ubóstwo [2014], Ubóstwo ekonomiczne w Polsce w 2013 (na podstawie badania budżetów gospodarstw domowych), Informacja sygnalna, GUS, Warszawa.
Praag B.M.S., van [1968], Individual Welfare Functions and Consumer Behavior - a Theory of Rational Irrationality, Contributions to Economic Analysis, No. 57, North-Holland Publishing Company, Amsterdam.
Załączniki [2007-2014], Załączniki do Sprawozdań z realizacji Priorytetów komponentu regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki 2007-2013, WUP, Rzeszów.

Akty prawne
Ustawa z 27 kwietnia 2006 r. o spółdzielniach socjalnych (Dz.U.2006.96.651).
Ustawa z 7 maja 2009 r. o zmianie ustawy o spółdzielniach socjalnych oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz.U.2009.91.742).
Strony internetowe
Bank Danych Lokalnych: (http://stat.gov.pl/bdl/app/strona. html?p_name=indeks).
IPISS, wyniki projektu badawczego: „Polityka społeczna państwa w okresie przebudowy ustroju i systemu gospodarczego" (https://www.ipiss.com.pl/?zaklady=minimum-socjalne-oraz-minimum-egzystencji).
Informacja o spółdzielniach socjalnych zakładanych w ramach dotacji z PO KL: (http://pokl.wup-rzeszow.pl/pl/106,171/2/dotacja_na_ zakladanie_spoldzielni_socjalnych.html).

SUGEROWANE CYTOWANIE / SUGGESTED CITATION

Szczygieł E. [2014], Spółdzielnie socjalne jako odpowiedź na wybrane problemy społeczne. Przykład województwa podkarpackiego, "Ekonomia Społeczna", nr 2, s. 36-47.

 

 

PES-022014-06-tp

Charakterystyka przedsiębiorców społecznych – przegląd literatury
The characteristics of social entrepreneurs – literature review

do pobrania/download PDF

Teresa Piecuch
Katedra Przedsiębiorczości Zarządzania i Ekoinnowacyjności / Department of Enterprise, Management and Ecoinnovation
Politechnika Rzeszowska im. I. Łukasiewicza / Rzeszow University of Technology
ul. Powstańców Warszawy 8, 35-959 Rzeszów, Polska
e-mail: tpiecuch(at)prz.edu.pl

SŁOWA KLUCZOWE

przedsiębiorczość społeczna, przedsiębiorca społeczny, przedsiębiorczość indywidualna, przedsię­biorczość korporacyjna

KEYWORDS

social entrepreneurship, social entrepreneur, individual entrepreneurship, corporate entrepreneurship

STRESZCZENIE

Przedsiębiorcy społeczni angażują się w rozwiązywanie różnorodnych problemów społecznych. Dzięki specyficznym cechom charakteru i ogromnej determinacji działania są w stanie przyczyniać się do wprowadzania zmian systemo­wych ukierunkowanych na łagodzenie różnego rodzaju napięć społecznych. Ich misją jest poprawa bytu słabszych (marginalizowanych, wykluczonych), którzy z jakichś powodów nie są w stanie sami walczyć o swoją sytuację. Mimo iż przedsiębiorcy społeczni działają z zupełnie innych pobudek niż przedsiębiorcy komercyjni – ich zachowania tak na­prawdę niewiele różnią się od siebie. Realizują co prawda inne cele, ale sposób ich działania i pełnione funkcje są bar­dzo podobne. Wszyscy przedsiębiorcy (niezależnie od sektora działalności) są skupieni na realizacji określonych celów, kierując się silną motywacją wewnętrzną, ponoszą ryzyko działalności, wdrażają innowacje, są agentami zmian itp.

ABSTRACT

Social entrepreneurs engage in solving various social problems. Owing to specific features of character and huge determination of action, they are able to contribute to the implementation of system changes orientated to defusing various types of social tensions. Their mission is to improve the condition of the poorer (marginalized, excluded), who from some reasons are not able to fight for their situation themselves. Despite the fact that social entrepreneurs have various types of social tensions. Their mission is to improve the condition of the poorer (marginalized, excluded), who completely different motives than commercial entrepreneurs – their behaviour is actually very similar. They fulfil different objectives, but the way they act, functions they perform are very alike. All entrepreneurs (irrespective of the type) focus on the achievement of goals, are driven by a strong intrinsic motivation, take risk of the action, implement innovations, are agents of change, etc.

LITERATURA / REFERENCES

Austin J., Stevenson H., Wei-Skillern J. [2006], Social and Commercial Entrepreneurship: Same, Different, or Both, "Entrepreneurship: Theory and Practice", Vol. 30, Issue 1.
Characteristic of social entrepreneurship, dostępne na: www.labforculture.org (14.10.2014).
Ciepielewska-Kowalik A., Pieliński B., Starnawska M., Szymańska A. [2015], Looking for Social Enterprise Models In Poland: Institutional and Historical Context, ICSEM Working Papers, Liege, No. 11.
Cho A.H. [2006], Politics, Values and Social Entrepreneurship. A Critical Appraisal, [w:] J. Mair, J. Robinson, K. Hockerts (red.), Social Entrepreneurship, Palgrave Macmillan, New York.
Dees J.G. [2014], The Meaning of Social Entrepreneurship, dostępne na: www.caseatduke.org/documents/sedef.pdf (10.11.2014).
Dorado S. [2006], Social entrepreneurial ventures: different values so different process of creations, no?, "Journal of Developmental Entrepreneurship", Vol. 11, No. 4.
Drucker P. F. [2004], Natchnienie i fart, czyli innowacja i przedsiębiorczość, Studio Emka, Warszawa.
Giza-Poleszczuk A., Hausner J. [2008], Ekonomia społeczna w Polsce: osiągnięcia, bariery rozwoju i potencjał w świetle wyników badań, Fundacja Inicjatyw Społeczno-Ekonomicznych, Warszawa.
Góźdź B. [2014], Przedsiębiorczość społeczna, dostępne na: www.jmf.wzr.pl/pim/2013_1_1_16.pdf (08.11.2014).
Guide [2013], Guide to social innovation, European Commission, February 2013.
Jakie cechy ma przedsiębiorca?, dostępne na: www. krauthammer.com/pl (16.09.2014).
Jegorow D., Szymaka R. [2010], Przedsiębiorczość społeczna - nowe oblicze, Wyd. Stowarzyszenia Rozwoju Społeczno-gospodarczego, Chełm.
Kwaśnicki W. [2015], Innowacje społeczne - nowy paradygmat czy kolejny etap w rozwoju kreatywności człowieka?, [w:] M. Misztala, G. Chimiak, A. Kościański (red.), Obywatelskość wobec kryzysu: uśpieni czy innowatorzy?, Warszawa, dostępne na: http://kwasnicki.prawo.uni.wroc.pl/todownload/ Innowacje SpoleczneWK.pdf.
Lech K. [2012], Przedsiębiorczość społeczna. Prolegomena: termin i definicje zjawiska, „Zarządzanie Zmianami", nr 3-4.
Mair J., Matri I. [2006], Social entrepreneurship research: A Source of explanation, prediction, and delight, "Journal of World Business", Vol. 41, No 1.
Mair J., Noboa E. [2006], Social Entrepreneurship: How Intentions to Create a Social Venture are Created, [w:] J. Mair, J. Robinson, K. Hockerts (red.), Social Entrepreneurship, Palgrave Macmillan, New York.
Mair J., Robinson J., Hockerts K. [2006], Introduction, [w:] J. Mair, J. Robinson, K. Hockerts (red.), Social Entrepreneurship, Palgrave Macmillan, New York.
Mair J., Robinson J., Hockerts K. (red.) [2010], Przedsiębiorczość społeczna, Dom Wydawniczy „Elipsa", Warszawa.
Majewska A. [2014], Kim jest przedsiębiorca społeczny?, dostępne na: www.wiadomosci24.pl (16.09.2014).
Martin R.L., Osberg S. [2007], Social Entrepreneurship: the Case for Definition, "Stanford Social Innovation Review", No. 1.
McClelland M.C. [1967], The Achieving Society, The Free Press, New York.
Osberg S. [2009], Framing the Change and Changing the Frame: A New Role for Social Entrepreneurs, [w:] Innovations. Technology. Governance. Globalization, Special Edition for the Skoll World Forum.
Ostaszewski K. [2014], Przedsiębiorca i jego rola w życiu społecznym, dostępne na: www.kul.pl/files/411/Art2.pdf (13.10.2014).
Perrini F., Vurro C. [2006], Social Entrepreneurship: Innovation and Social Change Across Theory and Practice, [w:] J. Mair, J. Robinson, K. Hockerts (red.), Social Entrepreneurship, Palgrave Macmillan, New York.
Piecuch T. [2013a], Przedsiębiorczość. Podstawy teoretyczne, Wyd. C.H. Beck, Warszawa.
Piecuch T. [2013b], Podobieństwa i różnice między przedsiębiorcą indywidualnym a wewnętrznym, [w:] A. Marjański (red.), Przedsiębiorczy menedżer przedsiębiorczej organizacji. Nowoczesne tendencje w nauce oraz w praktyce organizacji i zarządzania, Wyd. Społecznej Akademii Nauk, Łódź.
Praszkier R. [2005], Zwykli ludzie czy herosi? Motywacje przedsiębiorców społecznych, „Trzeci Sektor", nr 4.
Praszkier R., Nowak A. [2010], Przedsiębiorczość społeczna: teoria i praktyka, Wyd. Wolters Kluwer, Warszawa.
Santos F. [2009], A Positive Theory of Social Entrepreneurship, INSEAD Faculty & Research Working Paper, 2009/23/EFE/ISIC.
Social Innovation [2012], Social Innovation. The Role of Social Service Providers, Social Services Europe, Brussels.
Starnawska M. [2014], Zachowanie poprzez sieciowanie w przedsiębiorczości społecznej w odpowiedzi na trudne otoczenie instytucjonalne - przypadek pięciu spółdzielni socjalnych, „Problemy Zarządzania", Vol. 12, No. 4.
Sternberg R.J., Lubart T.I. [1999], The Concept of Creativity: Prospects and Paradigms, [w:] R.J. Sternberg (red.), Handbook of Creativity, Cambridge University Press.
Szmidt K.J. [2008], Trening kreatywności, Wyd. HELION, Gliwice.
Wiatrak A.P. [2003], Pojęcie przedsiębiorczości, jej cele i rodzaje, [w:] K. Jaremczuk (red.), Uwarunkowania rozwoju przedsiębiorczości - szanse i zagrożenia, Wyd. PWSZ w Tarnobrzegu, Tarnobrzeg.
Zahra S.A., Gedajlovic E., Neubaum D.O., Shulman J.M. [2009], Typology of social entrepreneurs: Motives, search processes and ethical challenges, "Journal of Business Venturing", Vol. 24, 5.

Strony internetowe / Websites
www.ashoka.org.
www.ekonomiaspoleczna.pl.
www.emes.net.
www.pi.gow.pl.

SUGEROWANE CYTOWANIE / SUGGESTED CITATION

Piecuch T. [2014], Charakterystyka przedsiębiorców społecznych - przegląd literatury, "Ekonomia Społeczna", nr 2, s. 58-68.