PES-032013-10-mc

Spółdzielnie socjalne w Warszawie
Social co-operatives in Warsaw

do pobrania/download PDF

Maciej Czarkowski

Ośrodek Pomocy Społecznej Dzielnicy Wola m.st. Warszawy / Social Service Centre, Wola District, Warsaw
ul. gen. j. Bema 91, 01-233 Warszawa, Polska
e-mail: mczarkowski(at)ops-wola.waw.pl

SŁOWA KLUCZOWE

ekonomia społeczna, spółdzielczość, spółdzielnie socjalne

KEYWORDS

social economy, co-operative movement, social co-operatives

STRESZCZENIE

Spółdzielnie socjalne to stosunkowo młoda forma prawna podmiotów ekonomii społecznej. Artykuł przedstawia sytuację zarejestrowanych spółdzielni socjalnych, których siedziba znajduje się w Warszawie. Punktem wyjścia jest ogólny stan warszawskich spółdzielni socjalnych w ujęciu statystycznym. Przedstawiono przyczyny tworzenia spółdzielni oraz wpływ projektów i dofinansowania z Europejskiego Funduszu Społecznego, a także strukturę zatrudnienia w spółdzielniach. W artykule znajduje się katalog produktów i usług oferowanych przez spółdzielnie oraz przykłady działalności społecznej. Autor prezentuje również zarówno czynniki sprzyjające rozwojowi spółdzielni socjalnych w Warszawie, jak i bariery oraz problemy, z którymi borykają się członkowie spółdzielni.

ABSTRACT

Social co-operatives are relatively new legal form of social economy entities. The article reveals the situation of registered social co-operatives, which are headquartered in Warsaw. The starting point of the analysis shows the general state of Warsaw social co-operatives approached statistically. The preconditions of social co-operatives formation, the level of co-funding from the European Social Fund as well as the structure of employment in social co-operatives are analysed. The article includes the catalogue of products and services offered by the co-operatives and the cases of their social activities. The author presents also both the factors favourable for the development of social co-operatives as well as the problems and barriers the members of social co-operatives are struggling with.

LITERATURA / REFERENCES

Cibor K., Huszcza M., Obłąkowska-Woźniak E. (red.) [2012], Inw[eS]torzy społeczni, FISE, Warszawa.
Englot A. [2009], Trudności w pierwszej fazie funkcjonowania spółdzielni socjalnych – ekspertyza, Krajowa Rada Spółdzielcza, Warszawa.
Godlewska-Bujok B., Miżejewski C. [2012], Ustawa o spółdzielniach socjalnych. Komentarz, Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej Departament Pożytku Publicznego, Warszawa.
Informacja [2012], Informacja o funkcjonowaniu spółdzielni socjalnych działających na podstawie ustawy z dnia 27 kwietnia 2006 r. o spółdzielniach socjalnych za okres 2010–2011 r., Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej Departament Pożytku Publicznego, Warszawa.
Juszczyk M. [2009], Krajowe doświadczenia współpracy spółdzielni mieszkaniowych i spółdzielni socjalnych – ekspertyza, Krajowa Rada Spółdzielcza, Warszawa.
Leś E. (red.) [2008], Gospodarka społeczna i przedsiębiorstwo społeczne. Wprowadzenie do problematyki, Uniwersytet Warszawski, Warszawa.
Michalik A. [2011], Spółdzielnia socjalna jako platforma wymiany doświadczeń i podnoszenia kompetencji zawodowych, „Ekonomia Społeczna”, nr 1 (2).
Przywara M. [2010], Przedsiębiorczość społeczna w Polsce – doświadczenia pionierów, [w:] T. Ochinowski (red.), Przedsiębiorstwa ekonomii społecznej – czynniki sukcesu, Fundacja Archidiecezji Warszawskiej Pomocy Bezrobotnym i Biednym NADZIEJA, Warszawa.
Spółdzielczość [2011], Spółdzielczość socjalna w Polsce, Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich, Warszawa.
Sulczewski J. [2011], Spółdzielczość socjalna – instrumenty wsparcia, [w:] D. Chomiak (red.), Ekonomia społeczna – wybrane aspekty rozwoju, Fundacja Archidiecezji Warszawskiej Pomocy Bezrobotnym i Biednym NADZIEJA, Warszawa.
Ustawa z dnia 27 kwietnia 2006 r. o spółdzielniach socjalnych (Dz.U. z 2006 r., Nr 94, poz. 651 z późn. zm.).
Ustawa z dnia 16 września 1982 r. – Prawo spółdzielcze (tekst jednolity Dz.U. z 2003 r., Nr 188, poz. 1848 z późn. zm.).
Ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (tekst jednolity Dz.U. z 2013 r., poz. 674 z późn. zm.).
Ustawa z dnia 24 kwietnia 2004 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (tekst jednolity Dz.U. z 2010 r., Nr 234, poz. 1536 z późn. zm.).
Ustawa z dnia 29 stycznia 2004 r. – Prawo zamówień publicznych (tekst jednolity Dz.U. z 2013 r., poz. 907 z późn. zm.).

SUGEROWANE CYTOWANIE / SUGGESTED CITATION

Czarkowski M. [2013], Spółdzielnie socjalne w Warszawie, "Ekonomia Społeczna", nr 3, s. 133-144.
 

 

PES-022012-02-mbliin

Pomiar społecznej wartości dodanej generowanej przez podmioty ekonomii społecznej – główne dylematy i wyzwania
Measuring social added value – main dilemmas and challenges

do pobrania/download PDF

Marta Bohdziewicz-Lulewicz, Barbara Gil, Jakub Głowacki, Magdalena Jelonek, Ksymena Rosiek

SŁOWA KLUCZOWE

społeczna wartość dodana, wpływ społeczny, społeczna stopa zwrotu, audyt społeczny, pomiar dokonań

KEYWORDS

social added value, social impact, social return on investment, social audit, the measurement of performance

STRESZCZENIE

Obecnie tematyka pomiaru społecznej wartości dodanej to jedno z kluczowych zagadnień wpisujących się w nurt ekonomii społecznej. Dynamiczny rozwój tego sektora w Polsce w ostatnich latach nie idzie w parze z rozwojem metod służących ocenie podmiotów działających w obszarze ekonomii społecznej. Wyzwanie, jakim jest przygotowanie narzędzia, które pełniłoby taką rolę podjął zespół krakowskich naukowców i praktyków, społeczników, socjologów, ekonomistów i finansistów. Niniejszy artykuł przedstawia genezę, podejście, jakie zostało przyjęte w procesie jego opracowywania oraz dylematy, przed jakimi stanęli autorzy stworzonego narzędzia SWD. W tekście zaprezentowano m.in. (1) wybrane metody oceny społecznej wartości dodanej stosowane na świecie, z uwzględnieniem ich słabych oraz mocnych stron, (2) autorską koncepcję metody oceny społecznej wartości dodanej, a także (3) narzędzie badawcze (kwestionariusz ankiety) i aplikację internetową. W ostatniej części artykułu przedstawiono sposób wyznaczania społecznej wartości dodanej, przyjęte założenia, jak również etapy oceny i interpretacji wyników.

ABSTRACT

Nowadays measuring of social added value is one of the key issues concerning social economy. The dynamic development of this sector in Poland in recent years does not correlate with the development of methods for the assessment of entities operating in the social economy. A team of scientists and practitioners, social activists, sociologists, economists and financiers from Krakow took up the challenge of preparing such a tool. This paper presents the origins, an approach that has been adopted in the process of its development and dilemmas faced the authors during preparation a ‘tool SWD’. The text present (1) selection of methods for assessing the social added value used in the world, including their strengths and weaknesses, (2) an original concept of the method of measuring social added value, and (3) research tool (questionnaire) and the web application. In the last part of the article describes how to calculate the social added value, the assumptions made, as well as the stages of assessment and interpretation of results.

LITERATURA / REFERENCES

A guide [2009], A guide to Social Return on Investment, The Office of the Third Sector, Londyn (dostępne na: www.neweconomics.org/sites/neweconomics.org/files/A_guide_to_Social_Return_on_Investment_1.pdf).
Bourdieu P. [1986], The Forms of Capital, [w:] J.G. Richardson (red.), Handbook of Theory and Research for the Sociology of Education, Greenwood Press, New York.
Davister C., Defourny J., Gregoire O. [2004], Work Integration Social Enterprises in the European Union: An Overview of Existing Models, EMES (dostępne na: www.emes.net/fileadmin/emes/PDF_files/PERSE/PERSE_04_04_Trans-ENG.pdf).
Defourny J. [2004], Social Enterprise in Enlarged Europe: Concept and Realities, EMES European Research Network (dostępne na: www.emes.net/fileadmin/emes/PDF_files/Articles/Defourny/Defourny.Soc.ent.CEE.3.06.pdf).
Defourny J., Develtere P. [2008], Ekonomia społeczna: ogólnoświatowy trzeci sektor, [w:] Antologia kluczowych tekstów. Przedsiębiorstwo społeczne, FISE, Warszawa.
Głowacki J. [2010], Mierzenie społecznej wartości dodanej, „Ekonomia Społeczna”, 1/2010.
Głowacki J., Jelonek M. [2012], Interpretacja wyników modelu SWD, Kraków, 2012 (dokument niepublikowany).
Herbst J. [2008], Pole przedsiębiorczości społecznej w Polsce, [w:] J. Hausner, A. Giza-Poleszczuk (red.), Ekonomia społeczna w Polsce: osiągnięcia, bariery rozwoju i potencjał w świetle wyników badań, FISE, Warszawa.
Juraszek-Kopacz B., Tyrowicz J. [2008], Zmierzyć niemierzalne, czyli o pomiarze oddziaływania społecznego. Poradnik dla organizacji pozarządowych i przedsiębiorstw społecznych, Stowarzyszenie Klon/Jawor, Warszawa.
Mazur S., Pacut A. [2006], Ekonomia społeczna i jej wartości konstytutywne, [w:] Ekonomia społeczna. Teksty, 3/2006 (dostępne na: http://es.teksty.ekonomiaspoleczna.pl/pdf/2006_3_es_teksty.pdf#zoom=100).
Dąbrowska J. (red.) [2008], Od trzeciego sektora do przedsiębiorczości społecznej – wyniki badań ekonomii społecznej w Polsce, Stowarzyszenie Klon/Jawor, Warszawa.
Putnam R. [1995], Demokracja w działaniu: Tradycje obywatelskie we współczesnych Włoszech, Społeczny Komitet Wydawniczy ZNAK, Kraków, Fundacja im. Stefana Batorego, Warszawa.
Rozwój [2008], Rozwój i restrukturyzacja gospodarki a polska przestrzeń – rekomendacje dla Koncepcji Przestrzennego Zagospodarowania Kraju na lata 2008-2033 (dostępne na: www.mrr.gov.pl/aktualnosci/rozwoj_regionalny/Documents/Sprawozdanie_3.pdf).
Sałustowicz P. [2007], Pojęcie, koncepcje i funkcje ekonomii społecznej, [w:] Ekonomia społeczna. Teksty, 2/2007 (dostępne na: www.owies.org.pl/media/pojecie-koncepcje-es.pdf).
Sanfilippo L., Cooper M., Murray R., Neitzert E. [2009], Tools for You, New Economic Foundation (dostępne na: www.neweconomics.org/publications/tools-you).
Słownik [2012], Słownik terminologiczny dla Szczegółowego Opisu Priorytetów Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki, MRR, Warszawa.

SUGEROWANE CYTOWANIE / SUGGESTED CITATION

Bohdziewicz-Lulewicz M., Gil B., Głowacki J., Jelonek M., Rosiek K. [2012], Pomiar społecznej wartości dodanej generowanej przez podmioty ekonomii społecznej – główne dylematy i wyzwania, „Ekonomia Społeczna”, nr 2, s. 16-32.
 

 

PES-022012-05-mbl-js

Ekonomia społeczna jako instrument rozwoju regionu oraz społeczności lokalnych
Social economy as an instrument of regional and local communities development

do pobrania/download PDF

Marta Bohdziewicz-Lulewicz, Joanna Sutuła

SŁOWA KLUCZOWE

ekonomia społeczna, rozwój społeczności lokalnych i regionów, Krajowy Program Rozwoju Ekonomii Społecznej

KEYWORDS

social economy, local communities and regional development, National Plan of Social Economy Development

STRESZCZENIE

Celem artykułu jest krótkie omówienie rodowodu i miejsca ekonomii społecznej w aspekcie rozwoju społeczności lokalnych i, szerzej, regionu. Ekonomia społeczna jest oparta na partycypacji i współpracy, dlatego też w artykule zostanie poruszona kwestia roli i zasad tworzenia partnerstwa zarówno na poziomie lokalnym, jak i regionalnym. Zamierzeniem autorek jest również przedstawienie funkcji ekonomii społecznej w kontekście rozwoju, głównie na poziomie społeczności lokalnych, jak również regionalnych planów wzmacniania społeczności gmin i powiatów Małopolski w zakresie wykorzystania instrumentarium tego sektora.

ABSTRACT

The article aims at brief description of the beginning and position of social economy in the aspect of local communities and regional development. Social economy is based on participation and co-operation, therefore in the article the question of the role and principles of partnership creation, both on local and regional level, is deeply analysed. The authors intent also to consider the functions of social economy in development context, mainly al the local community level, as well as regional plans of strengthening municipalities and counties of Malopolska region in the scope of the use of instruments operating within the sector.

LITERATURA / REFERENCES

Best [2001], Best Practices in Local Development, OECD LEED.
Bohdziewicz-Lulewicz M., Szczucka A, Worek B. [2008], Przedsiębiorczość społeczna w Małopolsce i jej wpływ na rozwój lokalny, [w:] J. Hausner, A. Giza-Poleszczuk (red.), Ekonomia społeczna w Polsce. Osiągnięcia, bariery rozwoju i potencjał w świetle wyników badań, FISE, Warszawa.
Bravo B., Wipszycka E. [1988], Historia starożytnych Greków. T. 1, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Chaskin R, Brown P., Venkatesh S., Vidal A. [2007], Budowanie potencjału społeczności lokalnych, [w:] T. Kaźmierczak (red.), Zmiana w społeczności lokalnej, ISP, Warszawa.
Davister C., Defourny J., Gregoire O. [2012], Work Integration Social Enterprises in the European Union: An Overview of Existing Models, EMES, dostępne na: www.emes.net/fileadmin/emes/PDF_files/PERSE/PERSE_04_04_Trans-ENG.pdf (20.02.2012).
Filek J. [2012], Teorie filozoficzne a ekonomia społeczna, [w:] M. Frączek, J. Hausner, S. Mazur (red.) Wokół ekonomii społecznej, MSAP UEK, Kraków.
Frączak P., Wygnański J.J. [2008], Polski model ekonomii społecznej – rekomendacje dla rozwoju, FISE, Warszawa 2008.
Giddens A. [1999], Trzecia droga. Odnowa socjaldemokracji, Książka i Wiedza, Warszawa.
Gieorgica J.P., Gorzelak G. (red.) [1992], Gmina, przedsiębiorczość, promocja, Wydawnictwa Europejskiego Instytutu Rozwoju Regionalnego, Warszawa.
Gorlach K. [2007], Koncepcja rozwoju neo-endogennego, czyli renesans znaczenia wiedzy lokalnej, [w:] K. Gorlach; M. Niezgoda, Z. Seręga (red.) Socjologia jako służba społeczna. Pamięci Władysława Kwaśniewicza, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
Hausner J. [2008a], Ekonomia społeczna a rozwój, skrypt 1, MSAP UEK, Kraków.
Hausner J. [2008b], Ekonomia społeczna a rozwój, Ekonomia Społeczna Teksty, FISE, Warszawa.
Hryniewicz J. [2000], Endo- i egzogenne czynniki rozwoju gospodarczego gmin i regionów, „Studia Regionalne i Lokalne”, nr 2(2)/2000.
Instytucjonalizacja [2012], Instytucjonalizacja współpracy międzysektorowej na rzecz ES w Małopolsce. Kluczowe elementy wzorcowego porozumienia partnerstwa lokalnego. Materiał na potrzeby prac Małopolskiego Paktu na rzecz Ekonomii Społecznej, Fundacja Gospodarki i Administracji Publicznej, Kraków.
Jałowiecki B. [1993], Polityka restrukturyzacji regionów – doświadczenia europejskie, Wydawnictwo Europejskiego Instytutu Rozwoju Regionalnego, Warszawa.
Komendant-Brodowska A., Łukasiak P. [2009], Jak tworzyć dobro wspólne – nowa strategia animacji, [w:] Jak lokalnie budować dobro wspólne? Poradnik dla działających lokalnie. Doświadczenia pilotażowego programu Lokalne Partnerstwa Polsko-Amerykańskiej Fundacji Wolności, Polsko-Amerykańska Fundacja Wolności, Warszawa.
Krajowy [2012], Krajowy Program Rozwoju Ekonomii Społecznej (projekt, czerwiec 2012), dostępne na: www.ekonomiaspoleczna.pl/files/wiadomosci.ngo.pl/public/korespondenci/portal_ekonomiaspoleczna/KPRES8.06.2012.pdf.
Kwaśnicki W. [2005], Gospodarka społeczna z perspektywy ekonomii liberalnej, „Trzeci Sektor”, nr 2.
Lisowska B. [2012], Eurodotacja na lewą spółdzielnię, „Dziennik Gazeta Prawna”, nr 96 (3234) (18-20 maja 2012).
Nowak P. [2011], Nowy paradygmat rozwoju regionalnego na przykładzie wybranych regionów Europy Zachodniej, Poznań, dostępne na: www.wbc.poznan.pl/Content/178703/NowakPiotrS4240.pdf (28.06.2012).
Sałustowicz P. [2007], Pojęcie, koncepcje i funkcje ekonomii społecznej, Ekonomia społeczna. Teksty, FISE, Warszawa.
Serafin R., Kazior B., Jarzębska A. [2005], Grupy Partnerskie. Od idei do współdziałania. Praktyczny poradnik, Fundacja Partnerstwo dla Środowiska, Kraków.
Sobolewski A. [2007], Przez współpracę do sukcesu. Partnerstwo lokalne na rynku pracy, Departament Rynku Pracy Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej, Warszawa.
Szacki J. [2005], Historia myśli socjologicznej, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Tennyson R. [2006], Poradnik partnerstwa, Fundacja Partnerstwo dla Środowiska, Kraków.
Tennyson R. [2010], Poradnik animatora partnerstwa, Fundacja Partnerstwo dla Środowiska, Kraków.
Woźniak Z. [2002], Funkcjonalna społeczność – zaradni obywatele. Priorytety strategiczne polityki społecznej Miasta Poznania, UM Poznania, Poznań.

SUGEROWANE CYTOWANIE / SUGGESTED CITATION

Bohdziewicz-Lulewicz M., Sutuła J. [2012], Ekonomia społeczna jako instrument rozwoju regionu oraz społeczności lokalnych, „Ekonomia Społeczna”, nr 2, s. 51-63.
 

PES-022012-06-kw

Kierunki wsparcia rozwoju ekonomii społecznej
Directions of support social economy development

do pobrania/download PDF

Krzysztof Więckiewicz

SŁOWA KLUCZOWE

ekonomia społeczna, przedsiębiorstwo społeczne, podmiot ekonomii społecznej, Krajowy Program Rozwoju Ekonomii Społecznej, Zespół ds. rozwiązań systemowych w zakresie ekonomii społecznej, fundusz pożyczkowy, infrastruktura wsparcia podmiotów ekonomii społecznej

KEYWORDS

social economy, social enterprise, social economy entity, National Plan of Social Economy Development, Task Force for System Solutions in the Scope of Social Economy, loan fund, social economy support system

STRESZCZENIE

Artykuł traktuje o planowanych kierunkach wsparcia rozwoju ekonomii społecznej, w aspekcie strategicznym, prawnym, finansowym i edukacyjnym, które znajdą odzwierciedlenie m.in. w wybranych zintegrowanych strategiach rozwoju kraju, projekcie Krajowego Programu Rozwoju Ekonomii Społecznej, projekcie ustawy o przedsiębiorstwie i przedsiębiorczości społecznej. Stanowi także przegląd aktualnie podejmowanych działań w tym obszarze, w tym prac Zespołu ds. rozwiązań systemowych w zakresie ekonomii społecznej, wdrożenia pilotażu funduszu pożyczkowego dla przedsiębiorstw społecznych, budowania infrastruktury wsparcia podmiotów ekonomii społecznej, m.in. poprzez wdrożenie Systemu akredytacji i standardów działania instytucji wsparcia ekonomii społecznej AKSES, kreowania „marki” ekonomii społecznej.

ABSTRACT

The article deals with planned directions of social economy support in the strategic, financial and educational aspects that are reflected i.e. in selected integrated strategies of national development, the project of National Plan for Social Economy Development and in the bill on social firm and social entrepreneurship. It is also a review of presently taken actions in this area, including the works of Task Force for System Solutions in the Scope of Social Economy, introduction of loan fund for social firms, developing infrastructure supporting social economy entities, through the introduction of the System of credentials and standards for institutions supporting social economy AKSES and creating the brand for social economy.

SUGEROWANE CYTOWANIE / SUGGESTED CITATION

Więckiewicz K. [2012], Kierunki wsparcia rozwoju ekonomii społecznej, „Ekonomia Społeczna”, nr 2, s. 64–69.