PES-022013-05-wd

Bolsa Família – innowacyjna metoda walki z wykluczeniem społecznym w Brazylii
Bolsa Família – innovative action struggling social exclusion in Brazil

do pobrania/download PDF

Wojciech Duranowski

Dział Współpracy i Projektów Międzynarodowych / Department of Cooperation and International Projects
Wyższa Szkoła Pedagogiczna im. Janusza Korczaka w Warszawie / Janusz Korczak Pedagogical University in Warsaw
ul. Pandy 13
02-202 Warszawa
e-mail: wduranowski(at)wspkorczak.eu

SŁOWA KLUCZOWE

Bolsa Família, warunkowe transfery pieniężne, programy społeczne, wykluczenie społeczne, redukcja ubóstwa

KEYWORDS

Bolsa Família, conditional cash transfers, social programs, social exclusion, poverty reduction

STRESZCZENIE

W ramach artykułu autor przedstawia jeden z dwóch największych programów opartych na warunkowych transferach pieniężnych na świecie – Bolsa Familia w Brazylii (BF). Program ten dociera aktualnie do blisko 13 mln gospodarstw domowych, tj. 22,7% ogółu gospodarstw domowych w Brazylii. Jak wskazują badania, jest on skutecznym narzędziem redukcji biedy oraz zmniejszania nierówności społecznych na terenie kraju. W ramach programu rząd Brazylii realizuje cele związane z edukacją, zdrowiem oraz tworzeniem kapitału ludzkiego przyszłych pokoleń. Artykuł przedstawia strukturę, mechanizmy działania i zasady programu BF w szerszym kontekście programów społecznych realizowanych przez Brazylię w ramach priorytetu władz kraju – osiągnięcia Milenijnego Celu Rozwoju ONZ nr 1, czyli eliminacji głodu oraz skrajnego ubóstwa na terenie całego kraju do 2015 r.

ABSTRACT

The paper describes one of two largest conditional money transfer program in the world – Bolsa Familia in Brazil. Until now, program has reached up to 13 million households and according to research studies it is the effective tool for poverty reduction and for diminishing social inequalities in Brazil. Within the framework of the program, the government of Brazil attempts to achieve its objectives related to education, health and human capital development of next generations. In the article the Author presents structure, mechanisms and regulations of Bolsa Familia program in the wider context of social programs implemented in Brazil in line with priority of Brazilian government aiming at the Millennium Development Goal no 1 of United Nations, i.e. to eradicate extreme poverty and hunger by 2015.

LITERATURA / REFERENCES

Cardoso Eliana, Andre Portela Souza [2004], The Impact of Cash Tranfers on Child Labour and School Attendance in Brazil, Working Paper No. 04-W07, Vanderbilt University, Nashville, USA.
Duarte G.B. i in. [2009], Programa Bolsa Familia: Impacto das Transferencias sobre os Gastos com Alimentos em Familias Rurais, Revista de Economia e Sociologia Rural (Brazilian Review of Agricultural Economics).
Duranowski W. [2012], Przeciwdziałanie wykluczeniu społecznemu w Bangladeszu za pomocą modelu mikrokredytu opartego na kapitale społecznym, [w:] Wybrane aspekty międzynarodowej polityki społecznej – pomoc społeczna i aktywna integracja, Mazowieckie Centrum Polityki Społecznej, Warszawa.
Fizbein A. i in. [2009], Conditional Cash Transfers: Reducing Present and Future Poverty, The World Bank, Washington DC.
Glewwe P., Kassouf A.L. [2011], What is the Impact of Bolsa Familia Programme on Education, International Policy Centre for Inclusive Growth, No. 107.
Medici A. [2011], Impacts on Conditional Cash Transfers on Health Status: The Bolsa Familia Program in Brasil, The World Bank, Harvard Conference: New Strategies for Health Promotion.
Mourao Luciana et Anderson Macedo de Jesus [2012], Bolsa Familia (Family Grant) Programme: An Analysis of Brazilian Income Transfer Programme, “The Journal of Field Actions”, No. 4.
Santos Leonor Maria Pacheco [2011], The Brazilian Experience with Conditional Cash Transfers: A Successful Way to Reduce Inequity and to Improve Health, conference paper for World Conference on Social determinants of Health, Rio de Janeiro, Brazylia.
Santos Luiz Marcelo Vídero Vieira [2010], Bolsa Familia Programme: Economic and Social Impacts under the Perspective of the Capabilities Approach, University of London, London.
Soares Fabio Veras i in. [2007], Evaluating the Impact of Brazil’s Bolsa Familia: Cash Transfer Programmes in Comparitive Perspective, International Poverty Centre of UNDP.
Soares Fabio Veras [2011], Brazil’s Bolsa Familia: A Review; Economic and Political Weekly.
Soares Sergei [2012], Bolsa Familia: Its Design, Its Impacts and Possibilities for the Future, IPEA Institute Working Paper, No. 89.
The Economist [2008], Happy Families (7.02.2008).
The Economist [2010], How to Children out of Jobs and into School: Brasil’s Bolsa Familia (29.07.2010).
Ministerstwo Rozwoju Społecznego oraz Walki z Ubóstwem Brazylii [2012], Plano Brasil Sem Miseria: Brazil without extreme poverty plan, Brazylia.
World Bank [2004], Inequality and Economic Development in Brazil: A World Bank country study, World Bank Publications.

SUGEROWANE CYTOWANIE / SUGGESTED CITATION

Duranowski W. [2013], Bolsa Família – innowacyjna metoda walki z wykluczeniem społecznym w Brazylii, "Ekonomia Społeczna", nr 2, s. 58-69.
 

 

PES-022013-06-jpb

Starzenie się ludności – wyzwanie dla podmiotów ekonomii społecznej?
Ageing population – the Challenge for Social Economy Entities

do pobrania/download PDF

Jolanta Perek-Białas

Instytut Socjologii, Uniwersytet Jagielloński / Institute of Sociology, Jagiellonian University
ul. Grodzka 52; 31-044 Kraków
e-mail: jolanta.perek-bialas(at)uj.edu.pl

SŁOWA KLUCZOWE

starzenie się ludności, podmioty ekonomii społecznej, spółdzielnie socjalne, starość, starsi wolontariusze

KEYWORDS

population ageing, social economy, social cooperatives, old age, elder volunteers

STRESZCZENIE

Celem artykułu jest przedstawienie, na ile starzenie się ludności może być szansą dla rozwoju sektora ekonomii społecznej w Polsce. Zarysowano tutaj możliwości działania w obszarze usług opiekuńczych, ale też innych usług, które mogą być oferowane osobom starszym. Starsze osoby (zarówno pracownicy, jak i wolontariusze) mogą być istotnym zasobem dla podmiotów ekonomii społecznej, ale też trzeba mieć na uwadze pewne ograniczenia i problemy w działaniu organizacji z ich udziałem. Na końcu artykułu zamieszczono rekomendację, aby w systemie monitorowania podmiotów ekonomii społecznej uwzględniać dane o wieku osób, które w nich pracują (pracownikach), jak i o wolontariuszach. Podmioty ekonomii społecznej mogą dostosować swoją działalność do zmian demograficznych, ale ich oferta musi uwzględniać zmieniające się potrzeby odbiorców ich usług. Podmioty ekonomii społecznej mogą być ważnymi aktorami w tworzeniu polityk na rzecz osób starszych na szczeblu lokalnym.

ABSTRACT

The aim of the paper is to show if and how demographic changes (population ageing) could be the opportunity for the social economy in Poland. First, the opportunities in the social care sector was outlined, as well as the other services that can be delivered to the old people. However, due to population ageing, it should be also stressed that the age of employees of the social enterprises should be taken into account in improved organizational management of human resource. The elder volunteers could constitute the resource ready to use but one should remember that – based on the study of the non-government organizations – the organizations face various problems and limitations of their members and clients due to their ageing. The paper recommends that the monitoring system for social economy entities should include the data about the age of their employees and volunteers. The social economy entities have to adjust their actions to demographic changes and their offer has to consider shifting needs of the clients. The social economy entities can become the important actors in policy making for the old people at the local level.

LITERATURA / REFERENCES

Abramowska-Kmon A. [2011], O nowych miarach zaawansowania procesu starzenia się ludności, „Studia Demograficzne”, nr 1/159.
Augustyn M. (red.) [2010], Opieka długoterminowa w Polsce. Opis, diagnoza, rekomendacja, Grupa robocza ds. Przygotowania Ustawy o Ubezpieczeniu od Ryzyka Niesamodzielności przy Klubie Senatorów Platformy Obywatelskiej, Warszawa.
Błędowski P. [2008], Ubezpieczenia społeczne i pielęgnacyjne wobec procesu starzenia się społeczeństwa, [w:] A. Karpiński, A. Rajkiewicz (red.), Polska w obliczu starzenia się społeczeństwa, PAN Komitet Prognoz Polska 2000 Plus, Warszawa.
Conen W.S., Henkens K., Schippers J. [2012], Employers’ Attitudes and Actions towards the Extension of Working Lives in Europe, “International Journal of Manpower”, Vol. 33, No. 6.
Czekanowski P. [2006], Family Carer of the Elderly, [w:] B. Bień (red.) Family Caregiving for the Elderly in Poland, Wydawnictwo Uniwersyteckie TRANS HUMAN, Białystok.
Dudkiewicz M., Sobiesiak-Penszko P. [2011], Starość w trzecim sektorze – aktywnie czy opiekuńczo?, „Trzeci Sektor”, nr 25 (jesień).
Eurobarometer [2007], Health and Long Term Care in European Union, Special No. 283, wave 67.3 (http://ec.europa.eu/public_opinion/archives/ebs/ebs_283_en.pdf, 20.10.2012).
Frątczak E. [2011], Population Ageing in Poland, [w:] A. Hoff (red.), Population Ageing in Central and Eastern Europe. Societal and Policy Implications, Ashgate Publishing, Farnham.
Frerichs F., Lindley R., Aleksandrowicz P., Baldauf, Galloway S. [2012], Active Ageing in Organisations: A Case Study Approach, “International Journal of Manpower”, Vol. 33 Issue 6.
Golinowska S. [2011], „Srebrna gospodarka” i miejsce w niej sektora zdrowotnego. Koncepcja i regionalne przykłady zastosowania, Zeszyty Naukowe Ochrony Zdrowia, "Zdrowie Publiczne i Zarządzanie", tom IX, nr 1.
Gumkowska M., Herbst J., Wygnański J.J. [2006], The Role of Social Enterprises in Employment Generation in CEE and the CIS: Case of Poland, Report commissioned by UNDP Bratislava Regional Centre.
Hoff A. [2011], Population Ageing in Central and Eastern Europe: Societal and Policy Implications, Ashgate Publishing, Farnham, UK.
Informacja [2012], Informacja o funkcjonowaniu spółdzielni socjalnych działających na podstawie ustawy z dnia 27 kwietnia 2006 r. o spółdzielniach socjalnych za okres 2010–2011, Departament Pożytku Publicznego, Warszawa (sierpień).
Kowaleski J.T., Majdzińska A. [2012], Starzenie się populacji krajów Unii Europejskiej – nieodległa przeszłość i prognoza, „Studia Demograficzne” 1(161).
Kurkiewicz J. (red.) [2007], Ludzie starsi w rodzinie i społeczeństwie, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie, Kraków.
Martinez-Fernandez C., Kubo N., Noya A., Weyman T. [2012], Demographic Change and Local Development: Shrinkage, Regeneration and Social Dynamics, OECD Publishing.
Martinez-Fernandez C., Weyman T., Perek-Białas J., Sagan I., Szukalski P., Stronkowski P. [2013], Demographic Transition and an Ageing Society: Implications for Local Labour Markets in Poland, OECD Local Economic and Employment Development (LEED) Working Papers, No. 2013/08, OECD Publishing.
Mendell M., Pestoff V., Noya A., Clarence E. [2009], Improving Social Inclusion at the Local Level Through the Social Economy: Report for Poland, OECD Local Economic and Employment Development (LEED) Working Papers, No. 01, OECD Publishing.
Monitoring [2012], Monitoring przedsiębiorstw społecznych w Małopolsce, raport z III edycji badań, K. Stec, A. Szczucka, P. Antosz, S. Krupnik, Centrum Ewaluacji i Analiz Polityk Publicznych Uniwersytet Jagielloński, Kraków.
Musick M.A., Wilson J. [2008], Volunteers. A Social Profile, Indiana University Press, Bloomington.
Noya A., Clarence E. (eds.) [2007], The Social Economy: Building Inclusive Economies, OECD, Paris.
Noya A. [2009], The changing boundaries of social enterprises, OECD, Paris.
Perek-Białas J. [2011], Urynkowienie usług opiekuńczych dla osób starszych w Polsce – możliwości i ograniczenia, [w:] M. Racław (red.), Publiczna troska, prywatna opieka. Społeczności lokalne wobec osób starszych, ZUS oraz Instytut Spraw Publicznych, Warszawa.
Perek-Białas J., Turek K. [2012], Organisation-level Policy towards Older Workers in Poland, “International Journal of Social Welfare”, 21.
Perek-Białas J., Martinez-Fernandez C., Weyman T. [2013], Malopolska Region Demographic Transition: Working for the Future, OECD Local Economic and Employment Development (LEED) Working Papers, No. 6, OECD Publishing.
Principi A., Lindley R., Perek-Bialas J., Turek K. [2012], Volunteering in Older Age: An Organizational Perspective, “International Journal of Manpower”, Vol. 33, Issue 6.
Racław M. (red.) [2011a], Publiczna troska, prywatna opieka. Społeczności lokalne wobec osób starszych, ZUS oraz Instytut Spraw Publicznych, Warszawa.
Racław M. [2011b], Mit w służbie rutyny – lokalne wymiary troski o osoby starsze, „Trzeci Sektor”, nr 25 (jesień).
Ruzik-Sierdzińska A., Perek-Białas J., Turek K. [2013], Did the Transition to a Market Economy and the EU Membership have an Impact on Active Ageing Policy in Poland?, [w:] R. Ervik, T. Linden (red.), The Making of Aging Policy: Theory and Practice in Europe, Edward Elgar Press.
Rządowa [2012], Rządowa Rada Ludnościowa, Założenia polityki ludnościowej – projekt, luty.
Rymsza M. [2007], Rola służb społecznych w upowszechnianiu aktywnej polityki społecznej, [w:] Aktywizacja. Partnerstwo. Partycypacja. O odpowiedzialnej polityce społecznej, Mazowieckie Centrum Polityki Społecznej, Warszawa.
Schimanek T. [2011], Starzenie się społeczeństw wyzwaniem XXI w., „Trzeci Sektor”, nr 25.
Steinberg M., Cain L. [2004], Managing an Ageing Third Sector Workforce: International and Local Perspective, “Third Sector Review”, Vol. 10, No. 1.
Strategie [2012], Strategie działania w starzejącym się społeczeństwie. Tezy i rekomendacje, Biuletyn Rzecznika Praw Obywatelskich, Źródła, nr 9.
Stypińska J., Perek-Białas J. [2010], Łączenie pracy i opieki nad osobą starszą – wpływ na jakość życia opiekuna, [w:] D. Kałuża, P. Szukalski (red.), Jakość życia seniorów w XXI w. Ku aktywności, Łódź.
Szukalski P. (red.) [2010], Społeczno-demograficzne wyzwania stojące przed Łodzią i województwem łódzkim, „Folia Sociologica”, 35.
Szukalski P., Martinez-Fernandez C., Weyman T. [2013], Lódzkie Region: Demographic Challenges Within an Ideal Location, OECD Local Economic and Employment Development (LEED) Working Papers, No. 2013/05, OECD Publishing.
Wartburton J., Cordingley S. [2004], The Contemporary Challenges of Volunteering in an Ageing Australia, “Australian Journal on Volunteering”, Vol. 9, No. 2.
Wyzwania [2010], Wyzwania Małopolski w kontekście starzenia się społeczeństwa. Podejście strategiczne, dokument opracowany przez zespół pod kierunkiem prof. Stanisławy Golinowskiej, „Małopolskie Studia Regionalne”, nr 10-11.
UN [2011], World Population Prospects, The 2010 Revision.
Urbaniak B. [2007], Pracownicy 45+ w naszej firmie, Program Narodów Zjednoczonych ds. Rozwoju, Warszawa.

SUGEROWANE CYTOWANIE / SUGGESTED CITATION

Perek-Białas J. [2013], Starzenie się ludności – wyzwanie dla podmiotów ekonomii społecznej?, "Ekonomia Społeczna", nr 2, s. 70-81.
 

 

PES-022013-07-bm-rdr-fd-sp

Konceptualizacja kapitału etycznego w przedsiębiorstwie społecznym
Conceptualising Ethical Capital in Social Enterprises

do pobrania/download PDF

Mike Bull, Rory Ridley-Duff, Doug Foster, Pam Seanor (tł. Robert Chrabąszcz)

Department of Management, Manchester Metropolitan University
Oxford Road, Manchester, M15 6BH, Wielka Brytania
e-mail: m.bull(at)mmu.ac.uk

Department of Management, Sheffield Business School, Sheffield Hallam University
Howard Street, Sheffield S1 1WB, Wielka Brytania
e-mail: r.ridley-duff(at)shu.ac.uk

University of Surrey
Guildford, Surrey, GU2 7XH, Wielka Brytania
e-mail: D.Foster(at)surrey.ac.uk

Faculty of Business and Law, University of the West of England
Coldharbour Lane, Bristol BS16 1QY, Wielka Brytania
e-mail: Pam.Seanor(at)uwe.ac.uk

SŁOWA KLUCZOWE

przedsiębiorstwo społeczne, etyka biznesu, definicja, moralność, kapitał etyczny

KEYWORDS

social enterprise, business ethics, definition, morality, social capital

STRESZCZENIE

Cel – W obecnym kontekście kultury masowej, w którym uwaga zwrócona jest na sektor bankowy i wynagrodzenia bankowców, kapitalizm monopolistyczny, globalne ocieplenie i rozwój zrównoważony olbrzymią rolę odgrywają etyka i moralność [Giroux, 1994]. Zadziwiający jest jednak fakt, jak niewiele uwagi poświęca się tym kwestiom w narracjach konceptualizujących przedsiębiorstwo społeczne lub przedsiębiorczość społeczną, czy też w badaniach naukowych dotyczących tego sektora. Obecne konceptualizacje przedsiębiorstwa społecznego nie odnoszą się w sposób satysfakcjonujący do idei ruchu, który jest orędownikiem modelu przedsiębiorstwa społecznego działającego w sposób bardziej biznesowy niż organizacje pozarządowe, będącego bardziej przedsiębiorczym w świadczeniu usług społecznych; wykorzystującego modele biznesowe, jednak nie czyniąc tego wyłącznie w celu osiągnięcia zysku. Koncentracja na gospodarce zakłada istnienie modelu biznesu, charakteryzującego się dużymi napięciami. Koncentracja na kapitale społecznym ukazuje inne ramy odniesienia, jednak obie konceptualizacje nie są w stanie w pełni opisać zjawiska określanego mianem przedsiębiorstwa społecznego. Celem tego artykułu jest wypełnienie tej luki. Kapitał etyczny stanowi tutaj alternatywę i nieprzyjmowaną jak dotychczas konceptualizację w obszarze nauki o przedsiębiorstwie społecznym. Projekt/metodologia/podejście – artykuł na charakter eksploracyjny – jest elementem procesu teoretyzowania, łączącego perspektywy autorów wobec zjawiska kapitału etycznego, po to by zaproponować nowe ramy odniesienia dla przedsiębiorstwa społecznego. Celem artykułu jest zbadanie części zagadnień dla przeprowadzenia dalszych badań. Jako autorzy uważamy, że teoretyczna eksploracja tego tematu jest niezwykle ważna i wraz z dyskusją akademicką może spowodować pożądaną reakcję. Wszyscy potrzebujemy dalszych badań o charakterze bardziej szczegółowym. Rozpoczynamy je nakreślając obecne konceptualizacje przedsiębiorstwa społecznego, następnie przenosimy je w teoretyczny obszar szeroko rozumianego kapitału etycznego, odnosząc się do trzech zagadnień; wątek 1 opiera się na debacie o poziomach kapitału etycznego tworzącego pomost między sektorem prywatnym i społecznym. W wątku 2 dokonuje się dekonstrukcja etyki przedsiębiorstwa społecznego, a w wątku 3 podniesione są kwestie agendy moralnej kreowanej przez typowego przedsiębiorcę lub zagadnienie większego dobra wnoszonego przez przedsiębiorcę krytycznego i twórczego moralnie. Wnioski – podstawowy cel artykułu to zainicjowanie procesu debaty intelektualnej o pojęciu kapitału etycznego w przedsiębiorstwach społecznych. Wnioski autorów są fundamentem dla dalszych pytań badawczych, na które należy odpowiedzieć, celem pełnego skonstruowania koncepcji. Oryginalność/wartość – przyjmuje się, że obecny ekonomiczny paradygmat neoklasyczny stawia na egoistyczny interes jednostki i przyczynia się do erozji moralnych fundamentów wspólnot społecznych. W rezultacie społeczność zostaje pozostawiona sama sobie z problemem niskich wartości etycznych. W założeniu artykułu przedsiębiorstwa społeczne, bardziej niż inne formy organizacji, maksymalizują wartości etyczne i jako takie tworzą wartość etyczną niezależnie od swoich celów i misji. Wartość artykułu polega na zrozumieniu kwestii przedsiębiorstwa społecznego, wykorzystując odnowione spojrzenie na jego konceptualizację. Obecna literatura przedmiotu wykorzystana jest w przyjętej przez autorów perspektywie krytycznej. Artykuł rzuca nowe światło na rozumienie tego sektora ekonomii społecznej, proponując praktykom, agencjom wspierania biznesu oraz przedstawicielom nauki koncepcję, która nie została jeszcze eksplorowana. Słowa kluczowe – przedsiębiorstwo społeczne, etyka biznesu, definicja, moralność, kapitał etyczny. Typ artykułu – konceptualny.

ABSTRACT

Purpose – In popular culture, ethics and morality are topical (Giroux 1994), heightened by recent attention to the banking industry and pay awards, monopoly capitalism, global warming and sustainability. Yet, surprisingly, little attention is given to these in the narrative of the conceptualisation of social enterprise or social entrepreneurship – nor in the academic research on the sector. Current conceptualisations of social enterprise fail to fully satisfy the spirit of the movement which advances a narrative that social enterprises: are more like businesses than voluntary organisations; are more entrepreneurial than public service delivery; use business models but are not just in it for the money. A focus on the economic implies a business model where deep tensions lie. A focus on social capital offers a different frame of reference, yet both these conceptualisations fail to fully identify the phenomenon that is social enterprise. The objective of this paper is to fill that gap. Ethical capital is offered here as an alternative and unrecognised conceptualisation in the field of social enterprise. Design/methodology/approach – This paper is exploratory in nature – a tentative piece of theorising that brings together the authors’ perspectives on ethical capital to offer a new frame of reference on social enterprise. It sets out to investigate some of the issues in order to provoke further research. As authors, we felt it important to theoretically explore the concept and discuss several themes to provoke a response. All need further research to tease out the detail. We start by outlining the current conceptualisations of social enterprise, then move on to theorising ethical capital using three broad themes; theme 1 discusses the levels of ethical capital, bridging from the private sector into the social sector. Theme 2 deconstructs the ethics of social enterprise and theme 3 questions moral agency through a conventional and enforcing enterpriser or the greater good through a critical and creative moral enterpriser. Findings – This paper very much aims at starting the process of intellectual debate about the notion of ethical capital in social enterprises. The conclusions of this paper outline further research questions that need to be addressed in order to fully develop this concept. Originality/value – It is argued that the current ideology of the neo-classical economic paradigm pursues interests towards the self and erodes the moral basis of association. The outcome leaves society with a problem of low ethical virtue. The implications of this paper are that social enterprises maximise ethical virtue beyond any other form of organisation and as such create value beyond their missions and values. This paper offers value in the understanding of social enterprise through fresh insight into its conceptualisation. A critical perspective is adopted toward the current literature. This paper sheds new light on our understanding of the sector, providing practitioners, business support agencies and academics alike with a conceptualisation that has not been explored before.

LITERATURA / REFERENCES

Allen B. [2005], Social Enterprise: Through the Eyes of the Consumer, ”Social Enterprise Journal”, Vol. 1: 57-77.
Alter K. [2004], Social Enterprise Typology (dostępne na: www.virtueventures.com/settypology.pdf (sierpień 2006).
Amin A., Cameron A., Hudson R. [2002], Placing the Social Economy, Routledge, London.
Becker H. [1963], Outsiders, The Free Press, New York.
Blumer H. [1969], Symbolic Interactionism: Perspective & Method, NJ: Prentice Hall, Englewood Cliffs.
Bornstein D. [2004], How To Change the World: Social Entrepreneurs and the Power of New Ideas, Oxford University Press, Oxford.
Clark J.M. [1936], Economics and Modern Psychology, Preface to Social Economics (1936), cyt. za: K.W. Kapp (1950) Schocken Books New York.
Collins D. [1997], The Ethical Superiority and Inevitability of Participatory Management as an Organizational System, “Organization Science”, Vol. 8, No. 5, s. 489-507.
Dart R. [2004], The Legitimacy of Social Enterprise, “Nonprofit Management & Leadership”, Vol. 14, No. 4, s. 411-424.
Davidsson, Low oraz Wright [2001], Editors Introduction: Low and MacMillan Ten Years On: Achievements and future direction for Entrepreneurship research, “Entrepreneurship Theory and Practice”, 25, s. 4.
Dees G. [1998], Enterprise Non-profits, “Harvard Business Review”, Vol. 76, No. 1, s. 55-67.
Defourny J. [2001], Introduction: From Third Sector to Social Enterprise, [w:] C. Borzaga, J. Defourny (eds) The Emergence of Social Enterprise, Routledge, London.
Dewey J. [1958], Democracy and Education, Macmillan, New York.
Doherty B., Foster G., Mason C., Meehan J., Rotheroe N., Royce, M. [2009], Management for Social Enterprise, Sage Publications, London.
Drayton B. [2005], Where the Real Power Lies, “Alliance”, Vol. 10, No. 1, s. 29-30.
Emerson J., Bonini, S. [2004], The Blended Value Map (dostępne na: www.blendedvalue.org, styczeń 2007).
Evers A. [2001], The Significance of Social Capital in Multiple Goal and Resource Structure of Social Enterprises, [w:] C. Borzaga, J. Defourny (eds) The Emergence of Social Enterprise, Routledge, London.
Friedman M. [1962], Capitalism and Freedom, University of Chicago, Chicago.
Friedman M. [1993], The Social Responsibility of Business is to Increase its Profits, The NewYork Times Sunday Magazine, 13 września 1970, przedruk [w:] Jennings MM, Business ethics, 4th ed. Mason, OH: Thomson; 2003, s. 41-46.
Giroux H. [1994], Disturbing Pleasures: Learning Popular Culture, Routledge, London.
Gupta A.K., Sinha R., Koradia D., Patel R. i in. [2003], Mobilizing Grassroots’ Technological Innovations and Traditional Knowledge, Values and Institutions: Articulating Social and Ethical Capital, “Futures”, Vol. 35 Iss 9, s. 975-987.
Hart H.L.A. [1963], Law, Liberty and Morality, Oxford University Press, Oxford.
Hulgard L., Spear R. [2006], Social Entrepreneurship and the Mobilization of Social Sapital in European Social Enterprises, [w:] M. Nyssens (ed), Social Enterprise at the Crossroads of Market, Public and Civil Society, Routledge, London.
Jones D.R [2000], A Cultural Development Strategy for Sustainability, GMI, Vol. 31, s. 71-85.
Keller A.C. [2007], Smith versus Friedman: Markets and ethics, “Critical perspectives on Accountancy Elsevier”, (18), s. 159-188.
Layard R. [2005], Happiness. Lessons from a New Science, Allen Lane, London. Leadbeater C. [1997], The Rise of the Social Entrepreneur, Demos, London.
Leslie D. [2002], What are Social Enterprises? Enterprising Communities Supporting Social Enterprise in Rural Cumbria (dostępne na: http//www.enterprisingcommunities.org.uk/hyperlinks/literature_review-d.l.pdf, January 2006).
Lipsky M. [1980], Street-Level Bureaucracy, Russell Sage Foundation, New York.
Maitland I. [1997], Virtuous Markets: The Market as School of the Virtues, “Business Ethics Quarterly”, Vol. 7, Iss. 1, s. 17-31.
Morgan G. [1986], Images of Organization, Sage Publications, Newbury Park: CA.
Morgan G.G. [2008], The Spirit of Charity, Professorial Lecture, Centre of Individual and Organisation Development, Sheffield Hallam University (3 kwietnia).
Murdock A. [2005], Social Entrepreneurial Ventures and the Value of Social Networks, referat zaprezentowany na Research of Social Enterprise Conference, Milton Keynes.
Nicholls A. [2006a], Social Entrepreneurship: New Paradigms of Sustainable Social Change, Oxford University Press, Oxford.
Nicholls A. [2006b], Introduction, “Social Enterprise Journal”, Vol. 2.
Ouchi W. [1981], Theory Z, Addison-Wesley, New York.
Paton R. [2003], Managing and Measuring Social Enterprise, Sage Publications, London.
Pearce J. [2003], Social Enterprise in Anytown, Calouste Gulbenkian Foundation, London.
Peters T., Waterman R. H. [1982], In Search of Excellence, Harper & Row, New York.
Pharoah C., Scott D., Fisher A. [2004], Social Enterprise in the Balance: Challenges for the Voluntary Sector, Charities Aid Foundation, West Malling, UK.
Ridley-Duff R.J. [2008], Social Enterprise as a Socially Rational Business, ”International Journal of Entrepreneurial Behaviour”, Vol. 14, No. 5 (w druku).
Seanor P., Bull M., Ridley-Duff R.J. [2007], Contradiction in Social Enterprise, referat przygotowany na Institute for Small Business and Entrepreneurship Conference, Glasgow 2007.
SEC [2004], Unlocking the Potential, The Social Enterprise Coalition, London.
SEC [2007], http://www.socialenterprise.org.uk/Page. aspx?SP=2030, czerwiec 2007.
SEC [2009], State of Social Enterprise Survey, Social Enterprise Coalition (dostępne na: www.socialenterprise.org.uk/data/files/stateofsocialenterprise2009.pdf, 24 maja 2010).
Shane S., Venkataraman S. [2000], The Promise of Entrepreneurship as a Field of Research, “Academy of Management Review”, 25:1, s. 217-226.
Shaw B. [1997], Sources of Virtue: The Market and the Community, “Business Ethics Quarterly”, Vol. 7, Iss.1, s. 33-50.
Smallbone D., Evans M., Ekanem I., Butters S. [2001], Researching Social Enterprise Final Report to the Small Business Service Centre for Enterprise and Economic Development Research Middlesex University, London.
Spear R. [2001], United Kingdom: A Wide Range of Social Enterprises, [w:] C. Borzaga, J. Defourny (eds), The Emergence of Social Enterprise, Routledge, London (s. 252-269).
Tam H. [1999], Communitarianism, Macmillan, Basingstoke.
Terry L.D. [1998], Administrative Leadership, Neo-Managerialism, and Public Management Movement, “Public Administration Review”, Vol. 58, No. 3, s. 194-200.
Thompson P., Findlay P. [1999], Changing the People: Social Engineering in the Contemporary Workplace, [w:] L. Ray, A. Sawyer (eds), Culture and Economy after the Cultural Turn, Sage Publications, London.
Tsukamoto S. [2005], An Economic Approach to Business Ethics: Moral Agency of the Firm and the Enabling and Constraining Effects of Economic Institutions and Interactions in a Market Economy, “Journal of Business Ethics”, Vol. 60, Iss. 1, s. 75-89.
Tsukamoto S. [2007], Moral Agency, Profits and the Firm: Economic Revisions to the Friedman Theorem, “Journal of Business Ethics”, Vol. 70, Iss. 2, s. 209-220.
Turnbull S. [1994], Stakeholder Democracy: Redesigning The Governance of Firms and Bureaucracies, “Journal of Socio-Economics”, Vol. 23, No. 3, s. 321-360.
Westall A. [2001], Value-led, Market Driven, Institute Public Policy Research, London.
Westall A., Chalkley D. [2007], Social Enterprise Futures, The Smith Institute, London (dostępne na: www.smith-institute.org.uk/pdfs/social_enterprise.pdf, maj 2007).
Whyte W.F. [1957], Street Corner Society, University of Chicago Press, Chicago.

SUGEROWANE CYTOWANIE / SUGGESTED CITATION

Bull M., Ridley-Duff R., Foster D., Seanor P. [2013], Konceptualizacja kapitału etycznego w przedsiębiorstwie społecznym, "Ekonomia Społeczna", nr 2, s. 109-120.
 

 

PES-012013-01-kh

Perspektywy ekonomii społecznej
The perspectives of social economy

do pobrania/download PDF

Krzysztof Herbst

Fundacja Inicjatyw Społeczno-Ekonomicznych / The Foundation for Social and Economic Initiatives
Pl. Konstytucji 5 lok. 14
00-657 Warszawa
e-mail: k.herbst(at)fise.org.pl

SŁOWA KLUCZOWE

ekonomia społeczna, przedsiębiorczość społeczna, zamówienia publiczne, kapitał społeczny, rozwój społeczności lokalnych i regionów

KEYWORDS

social economy, social entrepreneurship, public procurement, social capital, regional and local communities development

STRESZCZENIE

Ekonomia społeczna kojarzy się z największym chyba sukcesem partnerskiej współpracy pomiędzy podmiotami sektorów państwowego i społecznego. Model partnerstwa wydaje się bliski ideału. Metoda ekonomii społecznej jest ugruntowana w tradycji wspólnot obywatelskich, postawach samozaradności. Czerpie z lokalnego kapitału społecznego. Zatem jest wymarzoną platformą realizacji projektów dotyczących integracji i reintegracji społecznej, a także pomocy społecznej zakorzenionej we wspólnocie lokalnej. W artykule staram się prześledzić ryzyka związane z budowaniem partnerstw i ich wykorzystywaniem do realizacji zadań polityki społecznej na względnie masową skalę. Zaliczam do nich np. elastyczne podejście do kryteriów i definicji oraz nierealistyczne oczekiwania wobec takich konstruktów teoretycznych, jak kapitał społeczny.

ABSTRACT

Social economy can be associated with possibly the biggest success of partner co-operation between the actors of state and social sectors. The model of partnership is likely to be close to the ideal one. The method of social economy is grounded in the tradition of local communities and self-resourcefulness. It draws from local social capital. Therefore it becomes an excellent form of social integration and re-integration projects as well as welfare services embedded in local communities. In the article the author has attempted to review the risks related to partnership building and the use of partnerships in the implementation of social policy, on a relatively massive scale. The author has included here flexible approach to the defi nitions and criteria as well as unrealistic expectations towards such theoretical construct as social capital.

LITERATURA / REFERENCES

Analysis [2011], Analysis on Social Economy in the Czech Republic, w ramach projektu Better Future of Social Economy.
Adrecma [1992], Dossier Europe centrale et orientale: Mutation économique et Économie sociale, „Revue des Etudes Cooperatives, Mutualistes est Associatives”, No. 41.
Baczko A., Gumkowska M., Ogrocka A. [2008], Społeczny kontekst rozwoju ekonomii społecznej w Polsce, [w:] A. Giza Poleszczuk, J. Hausner (red.) Ekonomia społeczna w Polsce: osiągnięcia, bariery rozwoju i potencjał w świetle wyników badań, FISE, Warszawa.
Bagnasco A. [1988], La costruzione sociale del mercato, Il Mulino, Bologna.
Bagnasco A. [1989], The Social Construction of the Market. Business Strategies and Experiments with Scale in Italy, wypowiedź podczas Social Science Research Council, Joint Commitee on Western Europe.
Bartkowski J. [2003], Tradycja i polityka. Wpływ tradycji kulturowych polskich regionów na współczesne zachowania społeczne i polityczne, Wydawnictwo Akademickie „Żak”, Warszawa.
Braeunling G. [2011], Communication from the Commission to the European Parliament, the Council, the European Economic and Social Committee and the Committee of the Regions, w sprawie Inicjatywy na rzecz ekonomii społecznej, wypowiedź w dniu 5 grudnia 2011 r., dostępne na: http://ebookbrowse.com/g-braeunling-social-business-initiative- 5-12-11-ppt-d270710991 (15.01.2013).
Chloupková J. [2002], European Cooperative Movement – Background and Common Denominators, The Royal Veterinary and Agricultural University Department of Economics and Natural Resources, Dania, dostępne na: http://uwcc.wisc.edu/info/intl/chloupkova.pdf (15.01.2013).
Chyra-Rolicz Z. [1995], Przeobrażenia polskiej spółdzielczości w latach 1989-1994, SIB, Warszawa.
Dąbrowska J. (red.) [2008], Od trzeciego sektora do przedsiębiorczości społecznej – wyniki badań ekonomii społecznej w Polsce, Stowarzyszenie Klon/Jawor, Warszawa.
Defourny J., Develtere P. [2006], Ekonomia społeczna. Światowy trzeci sektor, [w:] Trzeci sektor dla zaawansowanych. Współczesne teorie trzeciego sektora – wybór tekstów, Stowarzyszenie Klon/Jawor, Warszawa.
Dudzik K., Kucharski T. [2008], Przedsiębiorstwa społeczne. Dobre praktyki, [w:] J. Hausner, Przedsiębiorstwa społeczne w Polsce. Teoria i praktyka, MSAP UEK, Kraków, dostępne na: www.e-gap.pl/PUBLIKACJE/es%20skrypt4.pdf (15.01.2013).
Dyrektywa [1993], Dyrektywa Rady z 14 czerwca 1993 r. w sprawie koordynacji procedur w zakresie udzielania zamówień publicznych na dostawy (93/36/EWG).
Dyrektywa [2004], Dyrektywa 2004/18/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z 31 marca 2004 r. w sprawie koordynacji procedur udzielania zamówień publicznych na roboty budowlane, dostawy i usługi (Dz.U.UE L z 30 kwietnia 2004 r.).
Dyrektywa [2011], Wniosek Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady z 20 grudnia 2011 r. w sprawie zamówień publicznych (KOM(2011)896).
Empowering [2010], Empowering People, Driving Change: Social Innovation in the European Union, Bureau des Conseillers Politiques (BEPA), Komisja Europejska.
Frączak P. [2006], Szkic do historii ekonomii społecznej w Polsce, "Ekonomia Społeczna Teksty", FISE, Warszawa.
Frączek M., Hausner J., Mazur S. (red.) [2012], Wokół ekonomii społecznej, MSAP UEK, Kraków.
Giza-Poleszczuk A., Hausner J. (red.) [2008], Ekonomia społeczna w Polsce: osiągnięcia, bariery rozwoju i potencjał w świetle wyników badań, FISE, Warszawa
Gorzelak G. (red.) [2007], Polska regionalna i lokalna w świetle badań EUROREG-u, Scholar, Warszawa.
Hausner J. [2008], Ekonomia społeczna. Konceptualizacja, [w:] S. Mazur, A. Pacut (red.), Ekonomia Społeczna a publiczne służby zatrudnienia w Polsce – zasady, perspektywy i kierunki współpracy, FISE, Warszawa/Kraków.
Hausner J., Laurisz N. [2008], Czynniki krytyczne tworzenia przedsiębiorstw społecznych. Przedsiębiorstwo społeczne. Konceptualizacja, [w:] J. Hausner (red.), Przedsiębiorstwa społeczne w Polsce. Teoria i praktyka, MSAP UEK, Kraków.
Herbst I. [2008], Analiza możliwości finansowania podmiotów ekonomii społecznej w Polsce, Bank DnB NORD, Warszawa.
Herbst J. [2008], Pole przedsiębiorczości społecznej w Polsce, [w:] A. Giza Poleszczuk, J. Hausner (red.), Ekonomia społeczna w Polsce: osiągnięcia, bariery rozwoju i potencjał w świetle wyników badań, FISE, Warszawa.
Herbst K. [2012], Zastosowanie klauzul społecznych i partnerstwa publiczno-społecznego do wsparcia rozwoju Ekonomii Społecznej, w ramach projektu Better Future of Social Economy, Warszawa.
Informacja o stanie [2008], Informacja o stanie i kierunkach rozwoju w Polsce przedsiębiorczości społecznej, MPiPS, Warszawa.
Jezierska E. [2007], Po polsku i europejsku, "Euro 25 Magazyn wspólnoty europejskiej”, nr 25/ rok 4.
Łustacz E. (red.) [1995], Rozwój przedsiębiorczości. Przedsiębiorczość i inicjatywy lokalne (tłumaczenie K. Herbst i K. Piątkowski K.), FISE, Warszawa.
Kochanowicz J., Topińska I. [1992], Memoire d’Économies sociales en Pologne: des ‘traditions un peu oubliées’, „Revue des Etudes Cooperatives, Mutualistes est Associatives”, No. 41.
Komunikat [2011], Komunikat Komisji z 25 października 2011 r. – Inicjatywa na rzecz przedsiębiorczości społecznej Budowanie ekosystemu sprzyjającego przedsiębiorstwom społecznym w centrum społecznej gospodarki i społecznych innowacji (KOM(2011)682).
Krajowy [2012], Krajowy Program Rozwoju Ekonomii Społecznej, wersja robocza (listopad).
Kwaśnicki W. [2005], Gospodarka społeczna z perspektywy ekonomii liberalnej, „Trzeci Sektor”, nr 2.
Manifest [2008], Manifest Ekonomii Społecznej, Gdańska Konferencja Ekonomii Społecznej, Gdańsk, 27 czerwca 2008, dostępne na: www.ekonomiaspoleczna.pl/files/ekonomiaspoleczna.pl/public/manifest_ekonomii_spolecznej.pdf (15.01.2013).
Mendell M., Pestoff V. (red.), Noya A., Clarence E. z zespołem [2009], Poprawa potencjału integracji społecznej na poziomie lokalnym poprzez ekonomię społeczną. Raport na temat Polski, Ministerstwo Rozwoju Regionalnego, Warszawa.
Nałęcz S. [2008], Polska gospodarka społeczna w ujęciu tradycyjnym – synteza, [w:] S. Nałęcz (red.), Gospodarka społeczna w Polsce, wyniki badań 2005-2007, Instytut Studiów Politycznych PAN, Warszawa.
Piechowski A. [2005], Punkty widzenia, „Trzeci Sektor”, nr 2.
Piore M.J., Sabel C.F. [1984], The Second Industrial Divide. Possibilities for prosperity, Basic Books, New York.
Potkańska D. [2012], Polskie spółdzielnie coraz mniej spółdzielcze, dostępne na:www.ekonomiaspoleczna.pl/wiadomosc/749405.html (15.01.2013).
Praszkier R., Nowak A. [2005], Zmiany społeczne powstałe pod wpływem działalności przedsiębiorców społecznych, „Trzeci Sektor”, nr 2.
Putnam R. [1995], Demokracja w działaniu. Tradycje obywatelskie we współczesnych Włoszech, Znak, Kraków.
Rymsza M. [2005], Stara i nowa ekonomia społeczna. Polska na tle doświadczeń europejskich, „Trzeci Sektor”, nr 2.
Rymsza M. [2007], Druga fala ekonomii społecznej w Polsce a koncepcja aktywnej polityki społecznej, [w:] T. Kaźmierczak, M. Rymsza (red.), Kapitał społeczny. Ekonomia społeczna, Instytut Spraw Publicznych, Warszawa.
Sabel Ch., Zeitlin J. [1985], Historical Alternatives to Mass Production: Politics, Markets and Technology in Nineteenth-Century, "Industrialization, Past & Present", No. 108.
Sałustowicz P. [2007], Pojęcie, koncepcje i funkcje ekonomii społecznej, [w:] J. Staręga-Piasek (red.) Ekonomia Społeczna. Perspektywa rynku pracy i pomocy społecznej, Instytut Rozwoju Służb Społecznych, Warszawa.
Schimanek T. [2011], Prawo przedsiębiorczości społecznej w Polsce, Instytut Spraw Publicznych, dostępne na: www.isp.org.pl/uploads/filemanager/PrawoPST.Schimanek.pdf (15.01.2013).
Sprawozdanie [2012], Sprawozdanie z posiedzenia Komisji Zatrudnienia i Spraw Socjalnych, 4.10.2012 r. (A7-0305/2012).
Staręga-Piasek J. (red.) [2007], Ekonomia Społeczna. Perspektywa rynku pracy i pomocy społecznej, Instytut Rozwoju Służb Społecznych, Warszawa.
Swianiewicz P., Herbst J., Lackowska M., Mielczarek A. [2007], Szafarze darów europejskich. Kapitał społeczny a realizacja polityki regionalnej w polskich województwach, Scholar, Warszawa.
Wojtowicz-Pomierna A. [2010], Zakłady aktywności zawodowej – geneza, stan obecny, perspektywy, wypowiedź podczas seminarium Instytutu Spraw Publicznych, „Zakład Aktywności Zawodowej – stan obecny, perspektywy” w dniu 17 grudnia 2010 r.
Wygnański J.J. [2008], Antologia kluczowych tekstów. Przedsiębiorstwo społeczne, FISE, Warszawa.
Wygnański J.J., Frączak P. [2006], Ekonomia społeczna w Polsce – definicje, zastosowania, oczekiwania, wątpliwości, "Ekonomia Społeczna Teksty", FISE, Warszawa.
Zeitlin J. [1990], Industrial Districts and Local Economic Regeneration: Models, Institutions and Policies, opracowanie na International Conference on Industrial Districts and Local Economic Regeneration, Genewa, 18-19 października 1990 r.

SUGEROWANE CYTOWANIE / SUGGESTED CITATION

Herbst K. [2013], Perspektywy ekonomii społecznej, "Ekonomia Społeczna", nr 1, s. 9-19.