PES-022012-01-jbw

Potencjał spółdzielni w zaspokajaniu niektórych potrzeb państwa i społeczeństwa – wprowadzenie do dyskusji
The co-operatives potential in meeting certain needs of state and society – introduction to debate

do pobrania/download PDF

Joanna Brzozowska-Wabik

SŁOWA KLUCZOWE

spółdzielnia, spółdzielnia uczniowska, Międzynarodowy Rok Spółdzielczy, usługi społeczne, przedsiębiorczość, społeczność lokalna, zatrudnienie

KEYWORDS

co-operative, student co-operative, International Year of Co-operative Movement, social services, entrepreneurship, local co-operative, employment

STRESZCZENIE

Spółdzielczość w wielu regionach świata stanowi ważny element gospodarki – tworząc stabilne miejsca pracy i przyczyniając się do wzrostu PKB. W Polsce ten sektor przeżywa duże trudności w dostosowaniu się do ciągle zmieniającego się rynku. Jednak pomimo wielu barier w funkcjonowaniu, spółdzielcza forma posiada ogromny potencjał do zaspokajania niektórych potrzeb państwa i społeczeństwa. Do jej atrybutów można z pewnością zaliczyć: zdolność do tworzenia stabilnych miejsc pracy, umiejętność dostarczania określonych usług społecznych w odpowiedzi na pojawiające się potrzeby oraz kształtowania postaw przedsiębiorczych i odpowiedzialnych społecznie wśród młodzieży. Z pewnością potrzebne są jednak zmiany w prawodawstwie, aby spółdzielcza forma mogła być częściej wykorzystywana. Zmiany te powinny zmierzać w kierunku jej unowocześnienia, dostosowania do warunków wolnego i dynamicznego rynku, przy jednoczesnym zachowaniu instrumentów pozwalających na realizację w praktyce międzynarodowych zasad spółdzielczych.

ABSTRACT

The co-operative movement in many regions of the world constitutes the important element of economy – by creating stable workplaces and contributing to the GNP. In Poland the sector meets a number of difficulties in self adjustment to constantly transforming market. However, despite many barriers in operation, the form of co-operative possesses huge potential in meeting certain needs of state and society. Its attributes include: ability to create workplaces, ability to deliver certain social services as a reaction to emerging needs and forming among the youth the attitudes that are business and socially responsible. Obviously, some changes in legislation are highly desirable in order to make more frequent use of the co-operative form. Those changes ought to be directed towards its modernisation, adjustment to free and dynamic market but at the same time providing instrument enabling practical introduction of international principles of the co-operative movement.

LITERATURA / REFERENCES

Bórkowska K. [b.r.], Spółdzielnia uczniowska, Poznań (materiał niepublikowany).
Brzozowska J. [2012], Dylematy spółdzielczości, dostępne na: www.ekonomiaspoleczna.pl.
Brzozowska J., Rompel Ł. [2009], Analiza kluczowych czynników sukcesu oraz kluczowych barier rozwoju spółdzielni usług medycznych, [w:] Spółdzielczość w systemie opieki zdrowotnej i społecznej. Szanse i możliwości, KRS, Warszawa.
Domagalski A. [2009], Spółdzielczość w systemie opieki zdrowotnej i społecznej. Szanse i możliwości – wystąpienie wprowadzające do konferencji, [w:] Spółdzielczość w systemie opieki zdrowotnej i społecznej. Szanse i możliwości, KRS, Warszawa.
Frączak P., Skrzypiec R. [2011], Kondycja spółdzielczości pracy oraz wizje jej rozwoju, Ośrodek Badania Aktywności Lokalnej, Warszawa.
Global 300 [2006], The World’s Major Co-operatives and Mutual Businesses. Global 300, an ICA Initiative, 2006 Edition, Calverts, Geneva.
ILO [2011], Global Employment Trends 2011: The Challenge of the Jobs Recovery, International Labour Office, Geneva.
ILO [2012], Global Employment Trends 2012: Preventing a Deeper Jobs Crisis, International Labour Office, Geneva.
KRS [2009], Spółdzielczość Uczniowska. Zbiór podstawowych przepisów i dokumentów, Krajowa Rada Spółdzielcza, Fundacja Rozwoju Spółdzielczości Uczniowskiej, Kraków.
KRS [2010], Raport o spółdzielczości polskiej, Krajowa Rada Spółdzielcza, Warszawa.
Krysiak I. [2005], Informacja o sektorze spółdzielczym w Polsce, Opracowanie dla Banku Inicjatyw Społeczno-Ekonomicznych BISE, Warszawa, dostępne na: www.ekonomiaspoleczna.pl.
KWE [2004], O promowaniu spółdzielni w Europie, Krajowa Rada Spółdzielcza, Komisja Wspólnot Europejskich, Warszawa.
Makowski G. [2010], Spółdzielnie uczniowskie raczej nie będą mieć własnej ustawy, dostępne na: www.decydujmyrazem.pl/prawo/monitoring_prawa/spoldzielnie.
MZS [2012], Dane statystyczne Międzynarodowego Związku Spółdzielczego, dostępne na: www.ica.coop/coop/statistics.html.
Piechowski A. [2009], Spółdzielczość w ochronie zdrowia i opiece społecznej – niektóre doświadczenia polskie i światowe, [w:] Spółdzielczość w systemie opieki zdrowotnej i społecznej. Szanse i możliwości, KRS, Warszawa.
Roelants B., Dovgan D., Eum H., Terrasi E. [2012], The Resilience of the Cooperative Model. How Worker Cooperatives, Social Cooperatives and other Worker-owned Enterprises Respond to the Crisis and its Consequences, CECOP, Brussels.
Sejm RP [2010], druk nr 3421, Projekt ustawy o spółdzielniach uczniowskich, Warszawa.

SUGEROWANE CYTOWANIE / SUGGESTED CITATION

Brzozowska-Wabik J. [2012], Potencjał spółdzielni w zaspokajaniu niektórych potrzeb państwa i społeczeństwa – wprowadzenie do dyskusji, „Ekonomia Społeczna”, nr 2, s. 9-15.
 

 

PES-032013-04-md

Zatrudnienie socjalne czy pomoc społeczna? Aktywizacja społeczno-zawodowa w opinii jej odbiorców
Social employment or social care? Socio-vocational activity in the view of their beneficiaries

do pobrania/download PDF

Marta Danecka

Instytut Studiów Politycznych Polska Akademia Nauk / Institute of Political Studies, Polish Academy of Sciences
ul. Polna 18/20, 00-625 Warszawa, Polska
e-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

SŁOWA KLUCZOWE

zatrudnienie socjalne, system pomocy społecznej, spółdzielnie socjalne, efektywność, aktywizacja, reintegracja społeczno-zawodowa, przeciwdziałanie wykluczeniu społecznemu

KEYWORDS

social employment, social care system, social co-operatives, effectiveness, activation, socio-vocational reintegration, counteracting social exclusion

STRESZCZENIE

Pomoc społeczna w Polsce przechodzi głęboką ewolucję. Współczesny jej model oparty jest na dwóch filarach: tradycyjnym osłonowo-opiekuńczym i reintegracyjnym (aktywizacyjnym), i wykorzystuje elementy koncepcji workfare. Ekonomia społeczna stała się ważnym sojusznikiem państwa w kształtowaniu i realizowaniu polityki społecznej w zakresie przeciwdziałania wykluczeniu społecznemu. Celem artykułu jest ukazanie aktywizacji społeczno-zawodowej z perspektywy klientów pomocy społecznej, którzy są bezpośrednimi adresatami nowych rozwiązań. Ponadto zwraca się uwagę na wielowymiarowość efektywności i czynniki, które blokują skuteczność podejmowanych działań.

ABSTRACT

The social care in Poland is undergoing deep evolution. Its contemporary model is based on two pillars: traditional protective-caring and re-integrative (activation) and takes advantage from the concept of workforce. Social economy has become an important ally in developing and implementing social policy in the area of counteracting social exclusion. The article aims to present socio-vocational activation from the perspective of social care beneficiaries, which are direct recipients of new solutions. Moreover, the attention is drawn toward multi-dimensionality of effectiveness and the factors that hinder the efficiency of taken decisions.

LITERATURA / REFERENCES

Abrahamson P. [1997], Welfare state – historia, kryzys i przyszłość nowoczesnego państwa opiekuńczego, Instytut Socjologii UW, Warszawa.
Bezrobocie [2012], Bezrobocie rejestrowane. I kwartał 2012, GUS, Warszawa.
Centra Integracji [2008], Centra Integracji Społecznej i Ośrodki Wspierania Spółdzielni Socjalnych. Instytucje Aktywnej Integracji Społecznej, MPS, Warszawa.
Danecka M. [2008], Ubodzy i bezrobotni, [w]: M. Jarosz (red.), Wykluczeni. Wymiar społeczny, materialny i etniczny, ISP PAN, Warszawa.
Informacja [2009], Informacja o działalności centrów integracji społecznej w latach 2007-2008, MPiPS, Warszawa.
Informacja [2010], Informacja o działalności centrów integracji społecznej w 2009 roku, MPiPS, Warszawa.
Informacja [2012a], Informacja o funkcjonowaniu centrów i klubów integracji społecznej dla Sejmu i Senatu Rzeczypospolitej Polskiej, MPiPS, Warszawa.
Informacja [2012b], Informacja o funkcjonowaniu spółdzielni socjalnych działających na podstawie ustawy z dnia 27 kwietnia 2006 o spółdzielniach socjalnych za okres 2010–2011 r., MPiPS, Warszawa.
Instytucje Aktywnej [2011], Instytucje Aktywnej Integracji Społecznej i Zawodowej, Centra Integracji Społecznej w 2010 roku, MPiPS, Warszawa.
Katalog [2013], Katalog spółdzielni socjalnych według rejestru KRS, dostępne na: http://ozrss.pl/spoldzielnie-socjalne/ katalog.
Kaźmierczak T. [2007], Zrozumieć ekonomię społeczną, [w]: T. Kaźmierczak, M. Rymsza (red.), Kapitał społeczny. Ekonomia społeczna, Instytut Spraw Publicznych, Warszawa.
Lodemel I., Tickey H. (ed.) [2001], An Offer You Can’t Refuse. Workfare in International Perspective. Policy Press, Bristol.
Program [2010], Aktywne formy przeciwdziałania wykluczeniu społecznemu. Program 2011-2015, MPiPS, Warszawa.
Rymsza M. [2003], Aktywna polityka społeczna w teorii i praktyce, [w]: T. Kaźmierczak, M. Rymsza (red.), W stronę aktywnej polityki społecznej, Instytut Spraw Publicznych, Warszawa.
Sprawozdanie [2012], Statystyka pomocy społecznej za rok 2012, dostępne na: www.mpips.gov.pl/pomoc-spoleczna/raporty-i-statystyki/statystyki-pomocy-spolecznej/statystyka-za-rok-2012.
Ustawa [2006], Ustawa o spółdzielniach socjalnych (Dz.U. Nr 94, poz. 651).
Ustawa [2003], Ustawa o zatrudnieniu socjalnym (Dz.U. Nr 122, poz. 1143).

SUGEROWANE CYTOWANIE / SUGGESTED CITATION

Danecka M. [2013], Zatrudnienie socjalne czy pomoc społeczna? Aktywizacja społeczno-zawodowa w opinii jej odbiorców, "Ekonomia Społeczna", nr 3, s. 53-66.
 

 

PES-032013-05-mch

Nauka społeczna Kościoła a gospodarka społeczna
Social teaching of the Church and social economy

do pobrania/download PDF

Monika Chomątowska

Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie / Cracow University of Economics
ul. Rakowicka 27, 31-510 Kraków, Polska
e-mail: mchomatowska(at)gmail.com

SŁOWA KLUCZOWE

nauka społeczna Kościoła, gospodarka społeczna, Kościół katolicki

KEYWORDS

social economy, social teaching, Catholic Church

STRESZCZENIE

W niniejszym artykule – dotyczącym związku między nauką społeczną Kościoła a gospodarką społeczną – starano się wykazać zasadniczą zgodność założeń między postulatami przedstawianymi przez Kościół katolicki a podstawami, na których opiera się gospodarka społeczna. W pierwszej części artykułu udzielono odpowiedzi na pytanie, czym jest katolicka nauka społeczna, jaką metodologią się posługuje oraz jaki jest jej związek z innymi dyscyplinami naukowymi. W ujęciu tabelarycznym zaprezentowano głównych przedstawicieli katolickiej myśli społecznej i ich zainteresowania oraz dzieła. Następnie przybliżono Czytelnikowi pojęcie gospodarki społecznej, jej główne założenia, aby przejść do omówienia zasad katolickiej nauki społecznej, które są identyczne bądź zbliżone do tych, na jakich opiera się gospodarka społeczna. Uczyniono to bazując na wybranych oficjalnych dokumentach Kościoła katolickiego.

ABSTRACT

In the article – dealing with the relations of social teaching of the Church and social economy – the principal consistency of assumptions between the postulates presented by the Catholic Church and the fundaments of social economy have been presented. In the first part of the article the questions of what is the social teaching of the Church, what methodology it uses and what is its relation with other scientific disciplines have been addressed. In the Table the main representatives of the Catholic social teaching, their interests and works have been shown. The reader is acquainted with the notion of social economy, its main assumptions in order to move to the principles of the Catholic social teaching. It was achieved using official selected documents of the Catholic Church.

LITERATURA / REFERENCES

Borutka T. i in. [1999], Katolicka nauka społeczna, Paulinianum, Częstochowa-Jasna Góra.
Buzek J., Surdej A. [2010], Odrodzenie ducha – budowa wolności; perspektywa rozwoju gospodarki solidarnej, Konferencja Wielkopolskie Targi Przedsiębiorczości Społecznej, Poznań, dostępne na: www.ekonomiaspoleczna.pl/files/ekonomiaspoleczna.pl/public/Biblioteka/2010.8.pdf.
Encyklopedia [1998], Encyklopedia Powszechna PWN, wyd. pierwsze, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Jan Paweł II [1991], encyklika Centesimus annus.
Jan Paweł II [1981], encyklika Laborem exercens.
Jan Paweł II [1995], Przesłanie do Zgromadzenia Ogólnego ONZ, dostępne na: www.vatican.va/holy_father/john_paul_ii/speeches/1995/october/documents/hf_jp-ii_spe_05101995_address-to-uno_en.html [07.12.2012].
Jan Paweł II [1987], encyklika Sollicitudo rei socialis
Jan XXIII [1961], encyklika Mater et Magistra.
Jankowska M. [2006], Tylko miłość uskrzydla, czyli ekonomia społeczna w praktyce Kościoła, Ekonomia Społeczna. Teksty, nr 6/2006, FISE, Warszawa.
Keller J. [1989], Katolicka doktryna społeczna, Wydawnictwo Książka i Wiedza, Warszawa.
Lucien B. [2012]Autorytet nauczycielski Vaticanum II. Wkład do aktualnej debaty, „Christianitas” nr 48-49.
Majka J. [1987], Katolicka nauka społeczna. Studium historyczno-doktrynalne, Rzym-Lublin, dostępne na: www.kns.gower.pl/kns/kns.pdf.

SUGEROWANE CYTOWANIE / SUGGESTED CITATION

Chomątowska M. (2013), Nauka społeczna Kościoła a gospodarka społeczna, "Ekonomia Społeczna", nr 3, s. 67-79.
 

 

PES-032013-09-ai-mo

Między rynkiem a społecznością lokalną – wybrane aspekty funkcjonowania spółdzielni socjalnych w świetle badań „Monitoring Spółdzielni Socjalnych 2010”
Between the market and a local community. Selected aspects of social co-operatives functioning in the research “Social Co-operatives Monitoring 2010”

do pobrania/download PDF

Albert Izdebski, Małgorzata Ołdak

Uniwersytet Warszawski/University of Warsaw
ul. Krakowskie Przedmieście 26/28, 00-927 Warszawa
e-mail: albert.izdebski(at)is.uw.edu.pl

Instytut Polityki Społecznej, Uniwersytet Warszawski / The Institute of Social Policy of the University of Warsaw
ul. Nowy Świat 67, 00-927 Warszawa, Polska
e-mail: m.oldak(at)uw.edu.pl

SŁOWA KLUCZOWE

spółdzielnia socjalna, działalność gospodarcza, aktywność społeczna

KEYWORDS

social co-operative, economic activity, social activity

STRESZCZENIE

Spółdzielnie socjalne mające za zadanie reintegrację społeczną i zawodową osób zagrożonych wykluczeniem społecznym stanowią ważny instrument polityki rynku pracy. W Polsce brakuje jednak kompleksowej i pogłębionej wiedzy o tych podmiotach i ich działalności. Wypełniając tę lukę, w 2011 r. na zlecenie Departamentu Pożytku Publicznego Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej zostało przeprowadzone ogólnopolskie badanie pod nazwą „Monitoring Spółdzielni Socjalnych” – mające na celu przybliżenie problemów środowiska spółdzielców socjalnych. Bazując na zgromadzonych danych, w artykule prezentujemy wybrane aspekty działalności tych podmiotów. Następnie, na podstawie informacji o aktywności gospodarczej i społecznej wyróżniamy cztery typy spółdzielni socjalnych. Opisując ich sytuację w wybranych wymiarach, określamy niektóre uwarunkowania kształtujące styl działania, wskazując jednocześnie na potencjalne czynniki mogące stanowić bariery w prawidłowym wypełnianiu zadań gospodarczych i społecznych spółdzielni socjalnych w Polsce.

ABSTRACT

Social co-operatives, acting in order to reintegrate socially and vocationally people threatened with exclusion, constitute an important instrument of labour market policy. However it needs to be stressed that there is no deepened information about the situation of such entities and their activities. Filling that gap, in 2011, upon the commitment of Department of the Social Use in the Ministry of Labour and Social Policy, the cross-Polish research “monitoring of Social Co-operatives” was carried out. It aims to identify the problems the social co-operatives struggle with. On the base of gathered data, the article presents selected aspects of functioning of those entities. Then, on the basis of information about the economic and social activities, there are four groups of entities. Describing their situation in selected dimensions we define some pre-conditions, influencing the style of activities, presenting simultaneously potential factors which can become barriers for adequate social and economic tasks execution by social co-operatives in Poland.

LITERATURA / REFERENCES

Boryszewski P., Ciecieląg P. (red.) [2008], Spółdzielnie socjalne dla niepełnoprawnych – sukcesy i porażki, Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej, Warszawa.
Informacja [2012], Informacja o funkcjonowaniu spółdzielni socjalnych działających na podstawie ustawy z dnia 27 kwietnia 2006 r. o spółdzielniach socjalnych za okres 2010–2011 r., Departament Pożytku Publicznego Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej, Warszawa.
Izdebski A., Ołdak M. [2013], Spółdzielczość socjalna w Polsce w świetle wyników badania „Monitoring Spółdzielni Socjalnych 2010”, „Problemy Polityki Społecznej. Studia i Dyskusje”, nr 20.
Kobielska J. [2010], Obraz spółdzielni socjalnych w świetle badań przeprowadzonych w ramach projektu „Wykluczenie społeczne: diagnoza i mechanizmy przeciwdziałania w województwie wielkopolskim, [w:] J. Tittenbrun (red.), Spółdzielnie socjalne. Skuteczny mechanizm walki z wykluczeniem społecznym czy ślepa uliczka?, Wydawnictwo NAKOM, Poznań.
Ustawa [2006], Ustawa z dnia 27 kwietnia 2006 r. o spółdzielniach socjalnych (Dz.U. z 2006 r., Nr 95, poz. 651 z późn. zm.).
Wyniki badania losów członków spółdzielni socjalnych, Wrota Warmii i Mazur, Samorząd Województwa Warmińsko-Mazurskiego, dostępne na: http://wrota.warmia.mazury.pl/index2.php?option=com_content&do_pdf=1&id=8048.

SUGEROWANE CYTOWANIE / SUGGESTED CITATION

Izdebski A., Ołdak M. [2013], Między rynkiem a społecznością lokalną – wybrane aspekty funkcjonowania spółdzielni socjalnych w świetle badań „Monitoring Spółdzielni Socjalnych 2010”, "Ekonomia Społeczna", nr 3, s. 118-132.